. Patrick Bongard is een man met een missie. Namelijk alle negentien Franse châteaus en domeinen van het grote familiebedrijf Castel converteren naar de principes van Terra Vitis. Dit naast zijn gewone werk als wijnmaker voor de desbetreffende bezittingen – samen goed voor ruim 1200 hectare en vijf miljoen flessen. Van de Castel-bezittingen bevinden zich er 
vijftien in de regio van Bordeaux – vandaar dat Patrick alleen al binnen Gironde, Frankrijks grootste departement, jaarlijks 50.000 kilometer rijdt – terwijl de overige gesitueerd zijn in de Muscadet, Languedoc en Provence. ‘Mijn kantoor is mijn auto’, roept de Fransman vrolijk. Voor zijn klus heeft hij nog drie jaar de tijd; een half dozijn châteaus is al gecertificeerd. Wat Terra Vitis precies betekent? Het is, zo licht Patrick (1966) toe, een denkwijze, een filosofie. Die vooral tot doel heeft om het aantal behandelingen in de wijngaard te reduceren en, waar toepasselijk, het geb
ruik van water om te irrigeren. Daartoe heeft de organisatie Terra Vitis daartoe per gebied specifieke richtlijnen opgesteld. Het basisprincipe is in alle gevallen dat tijdens het groeiseizoen van de druiven de situatie in de wijngaard voortdurend en precies moet worden gevolgd, per perceel ook. Het is een soort risicoanalyse, op grond waarvan wordt besloten of er een behandeling moet plaatsvinden of juist niet. ‘Automatisch iedere week bespuiten, bijvoorbeeld elke woensdag, wat veel wijnboeren doen,
is dus uit den boze.’ Enerzijds kost de aanpak van Terra Vitis veel extra manuren, anderzijds wordt flink bespaard op het gebruik van bestrijdingsmiddelen, gemiddeld een kwart op jaarbasis. Inmiddels is Terra Vitis ook geadopteerd door diverse beroemde châteaus, waaronder Cheval Blanc in Saint-Emilion en Pape-Clément in Pessac-Léognan. Een volgende stap zou de overgang naar organische druiventeelt kunnen zijn. Voor één wijngaard, Clos des Orfeuilles in de Muscadet, is die stap al genomen (zie ook Vondst nummer 6 in het begin van dit maandmagazine).
. Door Patrick Bongard wordt tegelijk hard en voortdurend gewerkt aan het verbeteren van de wijnkwaliteit op de domeinen van Castel – met soms spectaculair succes. Een sprekend, zoniet smakelijk voorbeeld vormt Château Montlabert in Saint-Emilion. 
Dit heeft als buren zowel Château Cheval Blanc als Château Figeac en werd vlak voor de oogst van 2008 gekocht, waarna Patrick en diens team veel werk verrichtten in de 12,5 hectare tellende wijngaard. Die beplant is met 80 procent merlot en de rest cabernet franc. Zo stopte Patrick met het gebruik van onkruidverdelgers, ‘om de wortels van de druiven stokken dieper de grond in te dwingen, 
door de bovenlaag van 10 centimeter zand heen naar de kleilaag daaronder’. Vanaf de oogst 2010 veranderde ook de wijnbereiding, dankzij adviezen van Hubert de Bouärd de Laforest, eigenaar van het fameuze, recentelijk naar de top van Saint-Emilion gepromoveerde Château Angélus. Een geleidelijk warmere alcoholische vergisting (tot 33 à 34 graden) en de appel-melkzure fermentatie in vaten maken deel uit van de nieuwe werkwijze. 
Die resulteerde in een héél veel betere wijn dan de 2009. De Château Montlabert 2010, Saint-Emiion Grand Cru verbleef in totaal veertien maanden op fust en onderscheidt zich met een massieve kleur en een vlezige, fraai geconcentreerde, bijna romige, krachtige, haast Pomerolachtige smaak waarin donkere aroma’s van laurier e.d. mooi samengaan met rijp zwart fruit, kruidigheid en een vleugje munt. Richtprijs €30 à €35 .Ook de uit vat geproefde jaargang 2011 is veelbelovend.
Met zijn favoriete wijn-spijscombinatie komt deze maand Xavier Kat aan woord, eigenaar-directeur van de gereno
mmeerde Wijnkoperij Okhuysen in Haarlem. Als kleine jongen maakte hij al kennis met wijn. Zijn vader, Louis Kat, kwam in 1962 in dienst bij Okhuysen, een bedrijf dat hij uiteindelijk in 1976 kon kopen, samen met zijn toenmalige zakenpartner Wim Beelen. Tot zijn tiende jaar woonde Xavier boven de winkel in de Gierstraat. ‘Het is een pand met charme, met een mooie parketvloer, balken, kroonluchters. Je hebt het idee dat de winkel er sinds de negentiende eeuw al zo uitziet, maar hij is wel twintig keer verbouwd.’ De daar aanwezige kelders werden zo’n zestig jaar geleden gebouwd als atoomschuilkelders. De nu 42-jarige Xavier werkt inmiddels dertien jaar bij Okhuysen (waarvan de kantoren en wijnopslag verhuisden naar een industrieterrein) na eerst de Hogere Hotelschool te hebben gedaan en vijf jaar gewerkt te hebben in Bordeaux, op château’s en bij een wijnhandelaar. Maar, zoals hij zelf stelt:’De wijnwereld is veel groter dan alleen Bordeaux. Over zijn zijn mooiste culinaire combinatie schrijft Xavier het volgende. 
Zelf kan ik enorm genieten van een eenvoudig, maar goed gerecht met daarbij een bijzondere wijn; bijvoorbeeld een gegrilde entrecôte met verse frieten en daarbij een mooi glas Pomerol of ,wat aantrekkelijker geprijsd, een heerlijk glas Valduero Crianza uit Ribera del Duero. Tijdens de vele wijn-spijsdiners die wij met Okhuysen door het jaar heen organiseren en waarvoor ook regelmatig moet worden voorgeproefd, kom je vaak geweldige combinaties tegen. Soms past de chef het gerecht aan bij de wijn, en soms kies je de wijn bij het gerecht. Persoonlijk vind ik het in een restaurant juist leuk om één mooie, complexe wijn uit te kiezen, bij voorkeur een witte, en daar dan meerdere gerechten mee te laten combineren. Vanwege zijn complexiteit vindt de wijn meestal aanknopingspunten met de gerechten. Zodat je bij ieder gerecht eigenlijk een ‘andere’ wijn in je glas krijgt. Overigens, als geld geen rol speel, dan kies ik de Hermitage Blanc van Jean-Louis Chave bij een risotto met eekhoorntjesbrood en coquilles… dat is om je vingers bij af te likken!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
EEN CARAÏBISCHE ZEETOUR
Als je met het cruiseschip Noordam de lange stranden van Fort Lauderdale (Florida) voorbij vaart, voor een elf dagen lange tocht langs Caraïbische eilanden, ben je voor en dag of tien in een andere wereld beland. In een nauwelijks deinende leefomgeving waar verwend 
worden de regel is. De enige regel. Een staf van zo’n zeshonderd bemanningsleden (de tweehonderd matrozen en scheepstechnici niet meegerekend) zorgen, onder leiding van hotelmanager Mark Pells, dat jij als passagier geen ‘wee’ beleeft, maar uitsluitend ‘wel’. Net als in een sterrenhotel word je hut, pardon stateroom, dagelijks keurig schoongemaakt. Voorts bereidt men duizenden maaltijden per dag, zijn er elke avond superieure shows en is het aantal activiteiten waaraan je kunt deelnemen enorm.Tijdens deze cruise van de Holland America Line (www.hollandamerica.com) wordt er eerst twee dagen alleen gevaren. Wat betekent dat er vanaf acht uur ’s ochtends tot na middernacht alle mogelijke events plaatsvinden; aerobics, een wijnproeverij met de zeer deskundige, Poolse cel
lar master Andrzej (‘Andrew’) Sakowicz (foto verderop), bridgedrives, digitale cursussen voor computer en fotografie, pokerwedstrijden, danslessen, triviaspellen, lezingen (over de bestemmingen), een theeceremonie, bingo, een kookdemonstratie, een zang- en dansshow en filmvoorstellingen. Maar gewoon zonnen op het dek kan natuurlijk ook, net als lezen in een van de ligstoelen, sporten in het gym, taxfree winkelen, een beetje zwemmen, computeren in de wel gevulde bibliotheek of rondjes 
wandelen op het promenadedek. Alles kan en niets hoeft. Haast en stress bestaan niet meer. De eerste twee diners maken we mee in de Vista Lounge, de grote eetzaal, waar we kunnen kiezen uit minstens vier gerechten voor elk van de vier gangen. Toevallig komen ook een paar creaties van Jonnie Boer voorbij, waaronder een eigentijdse garnalencocktail met o.a. een zachte Champagne-crème en gesneden augurkjes.
Als hoofdschotel smaken de met broodkruim bedekte en ovengegaarde lamskoteletten echt lekker. Sommelier Bob (uit Manilla) brengt de drie flessen wijn die we hebben besteld via het Navigator Package ($89 excl. de gebruikelijk 15 procent service fee op alle drankjes). De Nobilo Regional Collection Sauvignon Blanc 2011 uit Marlborough smaakt verrukkelijk, dankzij frisse zuren, veel sap, tropisch fruit en wat plantaardigheid. Hetzelfde geldt voor de Chileense, toastige, fruitige, gulle Merlot 2011 van Errázuriz Estate. 
Avond nummer drie wordt grotendeels gevuld met maaltijd in specialiteitenrestaurant The Pinnacle Grill, waar de New York Strip steak (zeg maar entrecôte) perfect gegrild is en superieur van kwaliteit. Van het trio beschikbare wine flights – vier wijnen uit Washington State – kiezen we die met de genereuze Columbia Crest Grand Estates Merlot 2008 en de nog vitale, voortreffelijke l’Ecole 
Cabernet Sauvignon 2007, bessig en zacht kruidig. De flight kost €15 en voor het diner betalen we €25 extra (zie de rubriek ‘Aanbevolen restaurants’, 3/12 en 10/12). Na afloop is het in de theaterzaal genieten van de Ierse komiek George Casey (www.georgecasey.com) die ik pakweg drie kwartier een snelle, leuke, spitsvondige conférence geeft van wereldniveau.
Vroeg de derde dag leggen we aan bij Sint Maarten dat de Nederlanders en Fransen onder 
elkaar verdeelden. En waarvan ruim de helft dus Saint Martin heet. Vanuit de cruisehaven, waar nog drie andere, grotere schepen liggen, is het met een taxibusje tien minuten rijden naar de Hollandse, in 1763 gestichte hoofdstad Philipsburg (à $3 per persoon). De vrij smalle, 
palmenrijke hoofdstraat is anderhalve kilometer lang en bestaat uit een dubbel snoer van voornamelijk juwelenwinkels, (met voor de deur meestal vrouwen die kortingsbonnen uitdelen), souvenirzaken, tafelkledenaanbieders, modefilialen, een paar cafés en enkele van de 350 restaurants die het eiland telt, zoals het Franse L’Escargot (foto rechts). Veel meer horeca
flankeert de parallel lopende boardwalk, waarlangs kleurrijke parasols als grote bloemen staan te wiegen op het strand. In het centrum proeven we nog een heftige rum en dito likeur van op het eiland geoogste guavaberries. Die ook gebruikt 
worden voor diverse pittige sauzen. Marigot, de hoofdstad van het Franse deel, is vooral bekend om zijn vele restaurants, waarvan er veel gevestigd zijn in het gezellige waterfront. Niet ver daarvandaan worden fleurige ambachtsspullen en werken van lokale kunstenaars (het eiland heeft ook een art route) verkocht op een kleine markt.
‘Welcome to paradise’ lezen we op een muurtje bij de haven van Castries, de hoofdstad van Saint Lucia, het volgende eiland. Het paradijselijke element vind je voornamelijk langs de kust, met zijn idyllische 
stranden en baaien (bijvoorbeeld Marigot Bay) die soms jachthavens hebben of bij stille vissersdorpen (waaronder Anse la Raye). En allemaal worden ze beschut door heuvels met intens groen geboomte. Dieper in het binnenland van het dun bevolkte eiland – dat qua vorm doet denken aan Corsica – werden banaanplantages aangelegd. En achter de voormalige, pittoreske hoofdstad Soufrière, in het uiterste zuidwesten, rijzen twee markante, piramideachtige bergpieken omhoog, de Pitons. Samen met de nabije
vulkanische Sulphur Springs, een krater, vormen de Gros en Petit Piton een werelderfgoed van Unesco. Toerisme vormt inkomstenbron nummer één van het sinds 1979 onafhankelijke Saint Lucia – dat werd uitgeroepen tot de favoriete honeymoon bestemming van het hele Caraïbische gebied. Eveneens hoog op een ranglijst prijkt de in een stalen gebouw ondergebrachte markt van Castries. 
Men koos deze als derde beste ter wereld, na de Saint Lawrence Market in Toronto en de Union Square Greenmarket in New York City. Het stadshart van Castries, waar zowel cruise- als containerschepen afmeren, bestaat uit een rommelige verzameling gebouwen, waaronder talrijke souvenir-, juwelen- en prullariawinkels. Met overal in het 
havengebied rond lopende taxichauffeurs die ritten offreren. Als belangrijkste lokale bezienswaardigheid geldt een grote kathedraal waarvan de vrolijk getinte muurschilderingen en glas-in-loodramen contrasteren met het strenge grijze gesteente van de muren. De kerk 
staat naast een vierkant, ruim plein met groene gazons en een drie eeuwen oude samanboom. Vertrekkend vaart de Noordam langs Saint Lucia’s westkust die ons trakteert op majestueuze panorama’s. En er vaart zowaar een imposant zeilschip voorbij. Om half zes begint rond een van de zwembaden een Caraïbische barbecue met de klanken van een steeldrumspeler: Een aangename finale. Net als Saint Lucia verdient Barbados vooral een bezoek vanwege zijn natuur. De hoofdstad Bridgetown, waar je als bezoeker voortdurende door taxichauffeurs wordt aangeklampt, kent weinig bezienswaardigheden
. Op een pleintje te 
midden van geparkeerde auto’s werd een standbeeld van admiraal Nelson geplaatst, en even verderop, bij een brug over de zijhaven Careenage, staat een stenen herdenkingsboog waarmee de onafhankelijkheid van Engeland wordt gememoreerd. Nog geen tien minuten lopen in oostelijke richting kun je de anno 1789 in Engelse stijl herbouwde St. Michaels kathedraal bezoeken. Deze wordt deels omgeven door grote, schots en scheef liggende grafstenen en heeft een sober interieur met brede banken van donker hout. Het voormalige parlementsgebouw, een van de oudste in zijn soort, is op een nabije, lage parkheuvel 
gesitueerd en wordt momenteel gerestaureerd. Visueel valt er veel meer te beleven in het achterland, de stad en de diverse resorts voorbij. Groen beboste hellingen en suikerrietplantages bepalen hier het beeld. Een deel van de suikeroogst wordt verwerkt tot rum, die je als toerist o.a. 
bij de Mount Gay distilleerderij kunt proeven. Het drie eeuwen bestaande bedrijf gaat er prat op de oudste rumfabrikant ter wereld te zijn. De lokale bevolking, mannen vooral, drinken hun rum in de meer dan 1500 Bajan rum shops. Gewoonlijk zijn dat fel gekleurde houten lokaaltjes. Rum wordt bovendien gebruikt in taarten. Eigen bier heeft Barba
dos ook, merk Banks. In het groene heuvelterrein behoren een wildreservaat, een bloemenbos en een orchideeëntuin tot de attracties, net als Engelse plattelandskerken. De verweerde St. John Parish Church (foto links) zou zomaar in een aflevering van Midsomer Murders kunnen staan. Hoe verder je van de hoofdstad komt, hoe stiller de stranden worden. Op sommige liggen grote rotsblokken op zowel het blanke zand als in de azuurb
lauwe zee. ’s Avonds, terug aan boord, is het formal night – jasje/dasje voor de heren, feestelijke kledij voor de dames – en staat de klassieke kreeft thermidor op het menu (witte wijnsaus, Parmezaanse kaas en gegratineerd, foto bij intro). We drinken er een Chardonnay bij, de fruitig frisse, behoorlijk volle Caliterra 2011 uit Chili’s koele Casablanca Valley – en voelen ons wederom verwend.
Ze symboliseren de gastvrijheid van Martinique, de vijftien aa
n hun witte shirts en rode vesten te herkennen, jonge stadsgidsen (als de hier gefotografeerde Coralie Tanger) die cruisebezoekers in de hoofdstad Fort-de-France behulpzaam zijn. Glimlachend delen ze plattegronden uit, wijzen de weg en beantwoorden vragen. Een van de mooiste en markantste gebouwen op Martinique, zoniet van de hele Caraïbische regio, is de 
rijk gedecoreerde Schoelcher bibliotheek. Deze werd gebouwd voor een Parijse tentoonstelling in 1889, afgebroken en, na verscheept te zijn, heropgebouwd in Fort-de-France. Het naar een voorvechter van slavenvrijdom genoemde etablissement fungeert niet alleen als bibliotheek, maar ook als expositieruimte voor plaatselijke kunstenaars, bijvoorbeeld de talentvolle Isabel Tronçon. In het nabije stadspark vind je een een vreemd genoeg hoofdloos standbeeld van keizerin Josephine, de vrouw van Napoleon. Zij werd op Martinique geboren. Langs het fort (nu een marinebasis) dat de baai bewaakt
ligt een klein, romatisch strand. Loop je de andere kant op, dan komt al gauw de zes maal herbouwde kathedraal inbeeld; de laatste keer gebeurde dit met metalen steunstukken. De diensten – in het Frans, want Martinique hoort bij Frankrijk – vinden plaats met prachtig gezang, veelal door vrouwen. 
Aan de noordzijde van het eiland torent de op het eiland torent de vulkaan Pelée omhoog; een uitbarsting daarvan vernietigde in 29102 de voormalige hoofdstad Saint Pierre. Behalve veel ongerepte
pte natuur (waaronder het Parc National Régional de Martinique) en de bloemrijke Balata tuinen tref je in het binnenland fruit-, suikerriet- en cacaoplantages aan, waarvan Martinique de producten volop exporteert. Op een steile klip tenslotte heeft men een kleine versie van de Parijse Sacré Coeur geplaatst (foto rechts).
Er is alle aanleiding om op Dominica, waar Engels de officiële voertaal is, een excursie te volgen naar het binnenland. Dit alleen al vanwege de watervallen (zoals de Trafalgar Falls), de talrijke rivieren (zoals d
e beschaduwde Indian River), d
e clusters van vulkanen en de tropische regenwouden. Het contrast met Nederland kan niet groter zijn, temeer daar het overdag zelfs in de winter meer dan 30 graden kan w
orden. Pal achter de kleine hoofdstad Rousseau (rechts) ligt een botanische tuin, eigenlijk meer een arboretum, waar op de grasvelden cricket wordt gespeeld. Het hart van de havenplaats bestaat uit voornamelijk licht hellende straten met ongelijke trottoirs en doorgaans duistere winkels. Langs en naast de kade kunnen toeristen terecht in stalletjes voor alle mogelijke regionale snuisterijen en kleurrijke kledij. Terug bij het schip worden we als altijd welkom geheten door stewards die twee verfrissingen offreren: gekoelde natte doekjes en een bekertje citroenlimonade.
Het 96 jaar geleden door Amerika van Denemarken gekochte St. Thomas is eerst en vooral een winkelparadijs (of, zoals bepaalde mannen het zullen ervaren, een winkelhel). Downtown Charlotte Amalie, de hoofdplaats, werd volge
stouwd met zaken waar voornamelijk luxe goederen van bekende merken liggen uitgestald. Veel bezienswaardigheden zijn er niet. Attractie nummer één is Magic Ice (waterfront, naast de Pizza Hut), een ijs- en sneeuwpaleis waar je bij binnenkomst warme kleding ontvangt. Via kleine en grote trappen, de langste telt 99 treden, kun je 
het historische stadsdeel bereiken, waar sculpturen van opstandige slaven te zien zijn en Blackbeard’s Castle. In een van de aantrekkelijkste gebouwen is een ambermuseum ondergebracht en hoog op de heuvel bevindt zich een rumfabriek. Hoewel er geen bordjes staan, is het betreden van bepaalde tuinen en gebo
uwen verboden, tenzij je een historic tour van $14 hebt aangeschaft. Wie per ongeluk de trap van zo’n verboden huis opgaat, achter andere mensen aan, wordt door een hysterisch schreeuwende bewaker tot de orde geroepen. Wát een verschil met Martinique. De $4 kostende taxirit terug naar het schip hebben we graag betaald. ’s Avonds maken we een culinair uitstapje naar Italië, dankzij een maaltijd in het boordrestaurant Canaletto, waar antipasti, osso bucco en een kaascrème met limoncello worden geserveer
d. Na een volle dag op zee, die laat in de avond wordt afgesloten met een chocolade extravaganza in 
het atrium, bereiken we Half Moon Cay. Dit is een resort op het eigen eiland van de Holland America Line, in de Bahama’s, Slechts zo’n 4 procent van het lage, door blanke stranden en helderblauw zeewater omgeven eiland werd ontgonnen, de rest bleef puur natuur en fungeert o.m. als een broedplaats voor watervogels. Met kleine boten word je er naartoe gevaren – keurig getimed voor een ontspannen barbecue op het strand. De winter in Nederland lijkt héél ver weg.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
. Als reizigers vroeger te voet of te paard van het Zuid-Franse Bédarieux naar Béziers trokken, zeiden ze vaak: ‘Na de bergpas van Pétafy gaan we goede wijn drinken.’ Want achter die pas, in de luwte van de Cevennen, lag een toen al gerenommeerd wijngebied dat we 
vandaag kennen als Faugères. Het heet naar een dorp met die naam (links). Toen ik dat zo’n dertig jaar geleden voor het eerst bezocht, zag ik daar op een muur een keurig geschilderde tekst staan, een soort hartenkreet die ook vandaag de dag nog denkbaar zou zijn. Namelijk: ‘Aan de heren anti-wijn: De ezel drinkt water, maar de mens – die niet zo dwaas is – drinkt de goede wijn van onze hellingen.’ In en rond het dorp Faugères staan al druivenstokken sinds de Romeinse tijd, maar niet heel veel. De wijnstreek Faugères telt namelijk maar zo’n 2000 hectare, wat binnen de immense Languedoc niet meer is dan een soort speldenknop. Vandaar dat je de wijnen van Faugères hier weinig ziet. Ter vergelijking: Corbières, ook in Zuid-Frankrijk, is haast acht keer zo groot. 
Van kwantiteit moet Faugères het dus niet hebben, wel van kwaliteit. En die is volop te vinden. Dat heeft vooral te maken met de grond, want deze is bijzonder. Bijna overal in de streek bestaat de bodem namelijk uit leisteen. Deze steensoort is oud, en werd driehonderd miljoen jaar geleden gevormd. Leisteen is ook arm: slechts weinig gewassen willen erop groeien – maar voor de wijndruif is hij ideaal. Omdat leisteen zo arm is, geeft hij weinig wijn per hectare, dus ook hier wéér geen kwantiteit. Maar die lage opbrengst, dat lage rendement, resulteert wèl in wijnen met veel concentratie. Bovendien geeft de leisteen ze vaak een licht mineralige toon, plus een zekere verfijning. Voor de rode wijnen van Faugères worden altijd diverse druivenrassen gebruikt. Dat is zelfs wettelijk verplicht. Daarmee staat de streek 
haaks op de grote wereldtrend van variëteitswijnen, van wijnen dus die van een of hooguit twee druiven worden gemaakt en naar die druif of druiven worden genoemd. Men teelt en koestert hier Mediterrane druivenrassen, rassen die niet trendy zijn, maar traditioneel. De nummer één is carignan, een druif die de wijn onder meer voorziet van alcohol, tannine, zuren, specerijen en fruit. Zijn fruitigste resultaat geeft hij wanneer men hem vergist via de zogeheten macération carbonique, waarbij de blauwe druiven niet gekneusd worden, maar intact in een gistingstank worden gestort, waarna deze hermetisch wordt afgesloten. De gisting vindt dan plaats binnenin de druifjes, onder een deken van koolzuur. Dan is er de grenache, die weer andere elementen levert, namelijk kracht, rondingen en kruidig fruit – en datzelfde geldt voor de aan grenache verwante lladoner pelut. Voorts verschijnt syrah op het toneel, een voortreffelijke variëteit die zelfs wettelijk is voorgeschreven. Hij voegt zijn eigen rijke fruit toe, soms een klein pepertje, soms elementen van leer en laurier en altijd flink wat vlezigheid. Voorts wordt vaak een beetje mourvèdre toegevoegd, 
die de wijn wat extra ruggengraat geeft. Een druivenras dat soms maar niet altijd gebruikt wordt, is cinsault. Deze druif geeft de wijn wat mildheid, wat fruit en wat soepelheid. Samen met de invloed van leisteen geven de diverse druiven een toch wel heel bijzondere wijn, een wijn die zowel krachtig is als verfijnd, een wijn die zowel fruitig smaakt als kruidig, een wijn kortom met diepgang, met dimensie. Refererend aan die muurspreuk in het dorp Faugères zou ik haast willen zeggen:‘Je bent een ezel als je Faugères niet eens een keer probeert.’ Een Faugères óm te proberen is de Château Grézan Tradition 2008. Je ontdekt dan een kostelijke, nog volstrekt vitale compositie van meer dan helft syrah, aangevuld door grenache, 
carignan en mourvèdre. In de kelder van het markante kasteel – een soort mini-Carcassonne waar je ook kunt logeren – werd de 2008 een jaar op vat gelegd. Resultaat: een dieprode, stevige wijn enerzijds kruidig en voorzien van koffie plus andere roosteraroma’s, anderzijds trakterend op zondoorstoofd rijp zwart fruit en wat specerijen. Ik genoot ervan bij Veluwse eendenborst met een kersensaus waarin ook wat van de wijn was verwerkt. Flesprijs €10,95. Verkoopadressen via importeur www.jeanarnaud.com, tabblad Contact.
VINOSTALGIE (10)
Tijdloze aanblik van Dürnstein, het mooiste dorp van de Oostenrijkse wijnstreek Wachau. Het is heerlijk om daar te wandelen door de smalle, sfeerrijke hoofdstraat en daarna een glas Grüner Veltliner te genieten op een terras boven de ter plekke brede Donau. Rechts van dorp bevindt zich tegenwoordig een van ’s lands – en misschien zelfs ’s werelds- allerbeste wijncoöperaties, Domäne Wachau.
. Wat mij betreft verdienen diverse Parijse musea een gele kaart. Een recent bezoek aan de lichtstad maakte duidelijk dat klantvriendelijkheid soms ver te zoeken is bij de bekendste etablissementen, het Louvre in de eerste plaats. Waarvoor je via internet alléén 
toegangskaarten kunt bestellen die in bepaalde Franse winkels moeten worden opgehaald. Tickets thuis uitprinten kan dus niet. En als je ter plekke een ticket wilt kopen, op maandagochtend, met honderden mensen tegelijk, gaan dan alle kassa’s open? Welnee. Stel je voor. Ik heb dus minstens een half uur voor een kassa in de rij gestaan. De bewegwijzering kan ook veel beter, zeker voor niet-Franssprekenden, en het aantal toiletten is te beperkt (vrouwen staan voortdurend in de rij). En wie een topstuk als de Mona Lisa
wil bekijken, kan dat alleen op een paar meter afstand, met nog een hele meute voor zich. In het Musée d’Orsay hadden we graag het destijds spraakmakende werk Olympia van Manet willen zien, dat ook in de brochure en in de hal duidelijk werd geafficheerd. Het bleek echter, zo zei een suppoost, in de ‘réserve’ staan, vanwege een verbouwing. Maar waarom wordt dat niet ergens gemeld – of verplaatst men het tijdelijk naar een andere plek? De hele collectie van Toulouse-Lautrec in Parijs? Ook deze zaal was zomaar dicht. Idem voor die met vroege werken van Monet. Wat nieman
d je evenmin vertelt, laat staan dat als troost een kleine korting of ander aardigheidje wordt verstrekt. Voor overzichtstentoonstelling van Dalí in het Centre Georges Pompidou hadden we om half zes ‘s avonds aan de kassa een kaartje gekocht. Om vlak daarna, achteraf dus, via luidsprekers te vernemen dat op de zesde etage nog drie kwartier moest worden gewacht. Gebruiken ze daar soms slappe horloges à la Dalí?
Gedurende de oorlog in Joegoslavië, negentiger jaren van de vorige eeuw, was een squadron F16’s van de Nederlandse luchtmacht uit Volkel in Noord-Italië gestationeerd. Van daaruit moesten ze voor de NAVO verkenningsvluchten boven Bosnië en Kroatië uitvoeren. De piloten kozen een rode wijn uit het nabij gelegen wijnbouwgebied Colli Morenici Mantovani del Garda tot hun huiswijn en lieten er een prachtig etiket op plakken. Deze Rubino was een droge rode wijn van de rassen rondinello, merlot, rossanello en regrara. Aldus de toelichting van etikettenverzamelaar Bert Wentzel, bertwentzel@hetnet.nl uit wiens fenomenale collectie dit label afkomstig is.
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.
