. Gepassioneerd kan Jean-Hervé Chiquet (foto) vertellen over alle kleine en grote zorgen waarmee de diverse soorten Champagne van de kleine firma Jacquesson worden omringd. Een huis dat na de overname door de familie Chiquet zijn jaarproductie drastisch terugbracht van 450.000 flessen naar hooguit 280.000. De zorg begint in de wijngaard, waar de gemiddelde opbrengst per hectare niet verder komt dan 8000 flessen, terwijl 11.000 gebruikelijk is (met een top van 33.000). Deze vrijwillige beperking heeft als reden het elimineren van alle druiven die niet optimaal rijp werden of gezond bleven. Dat volledig rijp zijn acht Jean-Hervé (1957) essentieel: ’In ons noordelijk gebied hebben we geen zuren nodig, wel maturité.’ Voorts zijn onkruidverdelgers en insecticiden taboe. De druiven komen bovendien van hoogwaardige wijngaarden, alle binnen dorpen met de classificatie grand cru of premier cru. Waaronder Avize, Aÿ en Dizy (waar Jacquesson gevestigd is). Samen met zijn broer Laurent (1961), de mede-eigenaar, beschikt Jean-Hervé over 28 hectare eigen wijngrond, terwijl in dezelfde dorpen waar deze percelen liggen van 8 hectare druiven worden bijgekocht. Eenmaal geplukte trossen worden onder droog ijs tegen oxidatie beschermd. Bij het persen vindt een tweede eliminatie plaats en aan filteren doet men niet. Bepaald eigenzinnig is het ontbreken van een jaartalloze standaard-Champagne. ‘Want waarom zouden wij onze wijn minder goed maken dan hij kan zijn?’ Een altijd identieke wijn produceren in plaats van elk jaar de best mogelijke, dat heeft Jacquesson sinds 1998 afgezworen. Na elke oogst wordt, met gebruik van reservewijnen uit voorafgaande jaren, dus een geheel nieuwe blend gecreëerd (met op het achteretiket de datum van definitieve flessluiting). De Jacquesson Cuvée 736 is een fraai voorbeeld van zo’n Champagne. Op basis van 55 procent chardonnay, 29 pinot noir en 18 pinot meunier werd een wijn gecomponeerd met enerzijds een frisse kern, anderzijds duidelijk rijpe tonen, een beschaafde, zacht schuimende mousse, enige mineraligheid, subtiel wat fruit en slechts 1,5 gram suiker. Meer dan de helft bestaat uit vins de réserve, de rest komt uit 2008. Al het maatwerk heeft wel een stevige prijs tot gevolg: een fles Cuvée 735 kost €50 à €55. Drie keer zo dure Champagnes levert Jacquesson eveneens, zij het slechts mondjesmaat. Dat zijn de Jacquesson Lieux Dits, de enkele-wijngaard Champagnes, recentste jaargang 2004. Verkoopadressen via www.horizonwines.com en www.ovino.nl.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
. Een zekere vergane glorie, daarmee kampt Vouvray. Deze witte Loire-wijn wijn behoorde enkele generaties geleden tot de bekendste.van Frankrijk, maar je ziet hem tegenwoordig slechts sporadisch. Dat heeft zo zijn redenen. Tot voor de komst van de appellation d’origine contrôlée, in 1936, werden vrijwel alle witte wijnen uit Touraine als Vouvray verkocht. De invoering van de beschermde herkomstbenaming maakte aan deze situatie een eind: voortaan kon Vouvray alleen uit een achttal gemeenten even ten oosten van Tours komen, inclusief het dorp Vouvray. De Tweede Wereldoorlog en economische crises brachten eveneens problemen, terwijl bovendien de consumentensmaak veranderde. De meeste Vouvray was halfzoet, en het publiek dronk steeds meer droog. Zelfs prijsstunten mocht moet baten. Om het tij te keren stapten de producenten grootschalig over op het maken van mousserende wijnen. Gedurende ongeveer twee decennia, vanaf halverwege de jaren ’50, werd het overgrote merendeel van de druiven tot belletjeswijnen verwerkt. Bijna driekwart van alle Vouvray was toen Mousseux of Pétillant (ik bewaar heerlijke herinneringen aan die van Marc Brédif, ter plekke genoten bij rillettes). De boeren waren er blij mee, temeer daar ze voor de mousserende wijnen de helft méér per hectare mochten oogsten dan voor de stille. Deze florissante situatie had echter een tijdelijk karakter. Andere Franse streken begonnen minstens zulke goede bruiswijnen te vervaardigden, in doorgaans grotere hoeveelheden. Crémant d’Alsace, Crémant de Bourgogne en vergelijkbare producten werden geduchte concurrenten. Alleen door echt hoogwaardige belletjeswijnen te maken hielden Vouvray’s betere huizen en domeinen het hoofd boven water. Tot de producenten die nog steeds attractieve schuim-Vouvrays maken behoren Marc Brédif, Vignoble Brisebarre, Domaine La Capitaine, Domaine Gaudron, François Mabille, Maillet Père et Fils en Domaine de la Rouletière. Een door de jaren heen zeer betrouwbaar gebleken Vouvray Brut is die van Vignoble Brisebarre, een in tufsteen grotten gerijpte bubbelwijn met zowel frisse als rijpe elementen, een zachte, gave mousse en mild fruit van o.a. peer en perzik. Importeur www.okhuysen.nl (zie ook de banner) offreert een fles voor €13. De veranderende markt dwong wijnbouwers er voorts toe om te sleutelen aan hun stille Vouvrays, met name de droge. Binnen het 2100 hectare tellende wijngebied vertegenwoordigen de stille wijnen nu circa 40 procent van de productie. De opmerkelijkste en kostbaarste stille Vouvrays zijn die van het type moelleux. Ze smaken tegelijk fris en weelderig zoet – en doen soms niet onder voor andere grote dessertwijnen, als Sauternes. Anno 1954 serveerde men in Engeland de zoete Vouvray Clos de Mont 1921 naast de Sauternes van Château d’Yquem uit hetzelfde jaar, waarbij geconcludeerd werd dat de Vouvray ‘voller en rijker was dan de Yquem, met een delicater bouquet’. Maar voor dit soort wijnen is de markt klein en ze zijn niet zo makkelijk met gerechten te combineren. Een groter potentieel bestaat voor droge Vouvray. Die soort heeft echter een probleem: hij kan bijtend zuur zijn – het directe gevolg van de krijthoudende tufsteenlaag waarop Vouvrays enige druif groeit, de chenin blanc. Alleen met voldoende zon en een relatief late pluk kunnen droge Vouvrays vervaardigd worden die opwekkend smaken zonder strenge zuren. Wanneer dat lukt, ontstaat een opwekkend geheel van licht gekruid wit, soms ook groen fruit, omlijst door subtiel wat specerijen en mineraligheid. Een wijn bovendien die doorgaans járen mee kan gaan. Of, zoals een plaatselijke wijnbouwer eens stelde :’Onze wijn wordt niet oud, hij rijpt alleen.’
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
. Een wildwijn bij uitstek is Châteauneuf-du-Pape – maar dan wel echt goede. Geloof me, ik heb dit jaar ook beschamend slechte in het glas gehad, wijnen waarvan niet alleen de prijs laag was, maar ook de kwaliteit. Châteauneuf-du-Pape zoals Châteauneuf-du-Pape moet zijn heb ik afgelopen najaar geproefd met een van zijn makers, Jean-Yves Pomaret (1982, foto). Die geschoold werd in o.a. Pommard, Australië en bij het Rhône-huis Guigal. Samen met eigenaar Alexandre Favier creëert hij op Domaine Chante Cigale rode en witte wijnen (plus wat streekrosé, altijd snel uitverkocht) van maar liefst 37 verschillende percelen, verspreid over 42 hectare. Voor de traditionele rode Domaine Chante Cigale 2010 werden als druiven gebruikt grenache (65 procent), syrah (20), mourvèdre (10) en cinsault (5). Waarvan alleen het deel syrah \een vatrijping van van betekenis onderging. Het is een verwarmende wijn geworden, de mond breed vullend met zondoorstoofd, zeer rijp zwart fruit, kruidigheid en wat toastachtig hout. Ook zijn prijs is stevig, €25,05. Met dit in gedachten verdient de rode Chante Cigale Méditerranée 2011 aandacht. Want deze streekwijn zou je een ‘poor man’s Châteauneuf ‘ kunnen noemen, een bijna zwoele, gulle, door dik zwart fruit en een kruidje getypeerde melange die €10,20 kost. Minder dan de helft dus, maar kwalitatief beduidend méér. Een dan is er nog, wel weer uit Châteauneuf-du-Pape (dorpsfoto’s boven en linksonder), de kostelijke witte Domaine Chante Cigale 2012, vervaardigd van vier variëteiten – en een aardig alternatief voor een volle Viognier of Chardonnay. Mild wit en geel fruit gaan hierin samen met een hint van drop (griotten) en een zachte, beschaafde kruidigheid.Net als de andere wijnen kun je ook deze kopen, voor €23,10, bij www.okhuysen.nl of de banner..
. Tijdens mijn wekelijkse uur van zelfmarteling (dat de keurige naam draagt van fysiosport) klonk ineens de stem van Harry Belafonte uit de luidsprekers, met zijn liedje ‘Island in the sun’. Waarop ik hijgend en zwetend bedacht: wat zou het niet leuk zijn geweest als deze strelende song ‘WINELAND in the sun’ had geheten, met bijpassende tekst. Wie weet zouden ik en veel anderen dan veel eerder van wijn zijn gaan genieten. Iets om te memoreren bij het beluisteren van de jaarlijkse Top 2000 op Radio 2. Achteraf beschouwd hadden ook andere tophits-van-toen heel goed een wijntitel kunnen dragen, helemáál de eerste:
. I’m dreaming of a WINE Christmas – Bing Crosby
. All you need is WINE – The Beatles
. WINEtown – Dusty Springfield
. Vaya con VINOS – The Cats
. BURGUNDIAN Rhapsody – Queen
. My WINE – Frank Sinatra
. Jailhouse DRINK – Elvis Presley
. What a wonderful WINE – Louis Armstrong
. I have a WINE – Abba
. VINO MIO – Abba
. RING of WINE – Johnny Cash
. Save the last WINE for me – The Drifters
En Facebook vriend Martin Derksen bedacht nog
. Nights of white CHENIN – The Moody Blues
VINOSTALGIE (20)
Oogst in de Champagne, op een nog steeds bestaande, sterk hellende wijngaard bij Mareuil-sur-Aÿ. Zo te zien snoept de opziener van wat druifjes. Opvallend is de wijze waarop de druivenstokken toen werden geplant, dicht op elkaar en langs houten staken. Vandaag de dag telt de hele streek circa 35.000 hectare aan wijngaarden, verdeeld over maar liefst 320 dorpen in vijf departementen; het is een gróót wijngebied.
In 1882 ontwikkelde professor Hermann Müller (1850–1927), geboren in het kanton Thurgau in Zwitserland, aan wijnbouwhogeschool in het Duitse stadje Geisenheim een nieuwe druivensoort uit riesling en madeleine royale, een verwant van chasselas (aanvankelijk aangezien voor silvaner). De nieuwe variëteit werd müller-thurgau gedoopt. Overigens dacht men bijna 120 jaar dat als partner voor de riesling de groene silvaner was gebruikt, vandaar het pseudoniem rivaner. Na riesling is müller-thurgau met ruim 13.000 hectare de meest aangeplante druif in Duitsland, en elders groeit nog meer dan eens zoveel. Het succes van dit ras is dat het weinig eisen stelt aan de bodem, een hoge opbrengst geeft en wijnen levert met een fruitige smaak, milde zuren en geschikt om jong te worden gedronken. In Franken en Alto Adige bereikt men met müller-thurgau enkele van de beste kwaliteiten. Ter nagedachtenis aan deze grote wijnbouwpionier heeft de firma Rutishausen uit het Zwitserse Scherzingen zijn geboortehuis in Tägerwilen op het etiket afgebeeld. Aldus de wijnkundige etikettenverzamelaar Bert Wentzel, bertwentzel@hetnet.nl.
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.