. In deze herfstmaand geeft Bart Gijtenbeek zijn favoriete wijn-spijscombinatie. Bart begon zijn carrière bij Diageo in 1993 en kwam via verschillende internationale bedrijven uiteindelijk in
2003 bij Walraven|Sax terecht als algemeen directeur. Bart omschrijft zichzelf niet als een typische wijnman, maar meer’ als een manager die liefhebber is’. Opgegroeid in Brabant, waar zijn ouders en nu hijzelf een boerderijtje hebben, is Bart een man die in zijn vrije tijd veel in de natuur bezig is: met een kleine kudde schapen, een biologische moestuin en veel houtblokken. Hiermee, en met talrijke zonnepanelen, probeert hij zo veel mogelijk zelfvoorzienend te zijn. ‘Niks mooier’, stelt Bart, ‘dan op een herfstavond bij het vuur te genieten van eigen producten en een mooie wijn.’ Wat hij als volgt beschrijft. Een van de gerechten die ik vaak bereid is lamsbout. Het dier moet een fatsoenlijk leven hebben kunnen leiden en wordt daarom bij ons nooit jonger dan vijf maanden geslacht. Ik kruid de lamsbout met rozemarijn, balsamico en een beetje grof zeezout. Dan heerlijk roosteren in de oven. Grove groenten en Roseval aardappeltjes maken dit gerecht helemaal af. De perfecte smaakmaker bij deze stevige kost is de Luce van wijnhuis Luce della Vite, liefst een fles van zo’n zeven tot tien jaar oud. Een mooi stevige wijn die ooit ontwikkeld werd door Frescobaldi en Mondavi. Aroma’s van gebrand eiken, bosbessen en bramen, maar ook vanille en kaneel. Heerlijke smaken die de herfst zo mooi maken. Daarna, zo af en toe, een paar stukjes kaas gecombineerd met appelboter. Een eigen brouwsel dat het midden houdt tussen appelmoes en appelstroop, verrijkt met kaneel en kruidnagel. Het proberen waard. Daarbij verse walnoten uit het natte gras, die met hamer worden geopend. De wijn: Gewurztraminer Vendanges Tardives van Trimbach. Een mooie frisse Alsace, zeer droog en met veel fruit. Laat de herfst maar komen!
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
HET VENETIË VAN AMERIKA
. Saint-Tropez is er niks bij, Monte-Carlo evenmin: het aantal luxueuze pleziervaartuigen van Fort Lauderdale overtreft ze ruimschoots. Gewoonlijk liggen er circa 42.000, waaronder enkele van ’s werelds allerduurste en allergrootste. Zoals het in Alblasserdam gebouwde, $200 miljoen kostende motorjacht Oceanco van Steven 
Spielberg (links). Alleen al de master bedroom is groter dan men
ig appartement. Deze stad langs Florida’s zuidelijke oostkust telt maar liefst 345 jachthavens. En eind oktober vindt er een gigantische botenshow plaats. Dit alles is te danken aan niet alleen de nabije zee, maar ook aan de bijna 500 kilometer waterwegen die Fort Lauderdale als bijnaam ‘het Venetië van Amerika’ gaven. Bovendien is het klimaat koesterend, met 320 zonnige dagen per jaar en een gemiddelde temperatuur van 26 graden Celsius. Deze combinatie van zon en water heeft veel welgestelde mensen getrokken. Tijdens de Drooglegging waren dat veelal gangsters. Al Capone had er o.a. een bar (die nog steeds bestaat en 
nu Capones heet). En Bugsy Siegel, de financier van het legendarisch Flamingo Hotel in Las Vegas, bouwde langs de New River een winterresidentie. Ook dit huis staat er nog en is een van de talrijke verbluffende bezittingen waarlangs een tochtje kan worden gemaakt met de Carrie B (replica van een kleine raderboot). Net als in Amsterdam mag zo’n rondvaart eigenlijk niet worden gemist. Je betaalt bijna $25 voor anderhalf uur. Onderweg zijn de meest prachtige huizen, tuinen en jachten te zien. Het grootste pand telt van binnen ruim 9000 vierkante meter, heeft een elektriciteitsrekening van $4000 per maand – en wordt bewoond door slechts twee mensen. De boottoer komt voorts langs een 
zwemkoepel die met bladgoud werd bedekt, langs de woning waar opnamen plaatsvonden voor Cape Fear (met Robert de Niro), langs een soort kopie van Het Witte Huis (links), langs panden die als decor dienden voor de film Where the boys are en de tv-serie Miami Vice, langs een tennisbaan die $9 miljoen heeft gekost (en werd aangelegd op de plek van een aangekocht huis dat de nieuwe eigenaar vervolgens sloopte) maar waar men nog nooit iemand heeft zien spelen, en langs het tien slaapkamers en veertien badkamers tellende Butterfly Home waar vanwege ruimtegebrek het zwembad op het dak werd aangelegd. Behalve gewone miljonairs wonen in het residentiële havengebied enkele beroemdheden, waaronder de filmsterren Gene
Hackman en Reese Witherspoon.
Het 195 man made eilanden tellende Fort Lauderdale heeft bovendien 721 ophaalbruggen en de drukste cruisehaven ter wereld. In winterweekends meeren er meestal acht tot twaalf cruiseschepen af. Waaronder de grootste die er zijn, de Allure of the Seas en Oasis of the Seas, beide goed voor ongeveer 6000 passagiers en 2400 bemanningsleden. Een 
belangrijke bezienswaardigheid downtown wordt gevormd door een deel van de lange Las Olas Avenue, een winkel- en restaurantstraat vergelijkbaar met Rodeo Drive in Beverly Hills. Erboven verrijst het in lichtgroen geschilderde, oudste hotel ter plekke, de Riverside Inn, geopend in 1936. Een ander markant hotel, meer richting kust, is 
het Hyatt Pier 66. Het getal verwijst naar de naam van de oliemaatschappij Phillips 66, en 66 komt in het gebouw op allerlei manieren terug. Zo draaien het dakrestaurant en zijn cocktailloung
e in exact 66 minuten rond en duurt het precies 66 seconden voordat je er bent met een lift (links). Vanaf Las Olas en de kruising met altijd drukke, ter plekke ondergrondse Federal Highway US1, werd de Riverwalk aangelegd, een wandelpad van plusminus 5 kilometer langs de bochtige New River (foto helemaal onder). Langs die rivier staat het Stranaham House. In 1901 werd dit gebouwd door de officieuze stichter van Fort Lauderdale (tien jaar later), Frank Stranaham. Behalve als woning heeft het gediend als winkel, postkantoor en gemeentehuis. Dit oudste gebouw van de stad (en heel Broward County waarbinnen Fort Lauderdale ligt) kan ’s middags worden bezocht, via rondleidingen. Enkele blokken verderop verderop in het stadshart bevindt zich het aantrekkelijke Museum of Modern Art, zie de rubriek ‘Galerie 
& Musea’. Eenmaal buiten het centrum is Fort Lauderdale (circa 350.000 inwoners) inwisselbaar met veel andere Amerikaanse steden. Dus eindeloos uitgestrekt, huizenblok na huizenblok, woonwijken met uitsluitende laagbouw en kleine winkelcentra er tussenin. Plus enkele immense shopping malls voor winkelvertier. De Sawgrass Mills (boven), waarheen zelfs excursies van cruiseschepen worden georganiseerd, bestaat uit ongeveer vierhonderd winkels, waaronder nogal wat outlet stores. Een lang strand met bijpassende boulevard,bijgenaamd The Strip, heeft Fort Lauderdale eveneens. Decennia lang was deze berucht om de drankfestijnen die studenten daar aanrichtten tijdens hun spring break. Fort Lauderdale raakte toen bekend als Fort Liquordale. Naast de voornamelijk met bars, restaurants en hotels bebouwde boulevard, en enkele minuten rijden van het luxueuze winkelwalhalla Galleria Mall vind je een rustige oase die 
even alle drukte en al het beton doet vergeten, het Bonnet House. Het daarbij behorende, grotendeels beboste landgoed is het enige stukje oorspronkelijke wildernis dat langs de hele zuidoostkust van Florida bewaard bleef. Het ongeveer 1,5 hectare tellende terrein (ooit veel groter) werd bij toeval ontdekt, dankzij een schipbreuk, door een rijke ondernemer uit Chicago die het kocht en vervolgens cadeau gaf aan zijn dochter, als huwelijksgeschenk. Deze Helen Birch trouwde met kunstenaar F
rederic Clay Bartlett.Hij was het die de villa, bedoeld als winterverblijf, ontwierp en inrichtte, met véél kunst. Bewust werd niet gekozen voor de toen populaire Mexicaanse bouwstijl, maar die van een plantation home, waarvoor balustrades uit New Orleans werden gehaald. Nadat de bouw in 1920 begonnen was, zou Frederic nog decennia aan het rond een groene binnenplaats verreze
n pand blijven werken. Zijn laatste creatie, hij was toen 76, bestond uit het zelf marmeren van de vloer in de hoge muziekkamer. Daags erna kreeg hij een beroerte waarvan hij niet meer zou herstellen. Hoe bedreven en veelzijdig Bartlett was als schilder, is te zien in zijn studio, waar zo’n 35 werken hangen.Daartoe behoren houtskooltekeningen gemaakt tijdens zijn studie in Duitsland en meer dan levensgrote portretten met olieve
rf. Ook Helen (geportretteerd tijdens haar huwelijksreis) had talent. Gestimuleerd door haar man schilderde ze knappe portretten en stillevens die elders in het gebouw worden geëxposeerd. Beide echtelieden waren bovendien verwoede verzamelaars. Een groot deel van hun collectie werd ondergebracht in de Helen Birch Bartlett vleugel van het Chicago Art Museum. Na het vroegtijdig overlijden van zijn vrouw, in 1925, trouwde Frederic naderhand opnieuw, nu met Evelyn Fortune Lily.Waarna hij met haar de inrichting van het Bonnet House verder verrijkte. Zo werden de galerijen
rond de binnenplaats versierd met houten objecten, van dieren meestal, uit voornamelijk Afrika en Azië. Terwijl tegen de muren enkele van Frederics meer primitieve schilderijen kwamen te hangen. Gedurende de – meestal vijf kwartier durende – rondleiding zijn ook de keuken te zien en de ruimte waar de butler en diens staf hun maaltijden gebruikten. Zo ongeveer als in Downton Abbey. Moeten we daarom misschien spreken over Beachton Abbey? Aan het eind van de tour wordt de ronde schelpenkamer bezocht, met wederom een bijzondere collectie en tegelijk een fraaie finale. Waarna je nog, voor een paar dollar, een rit kunt maken door het ongerepte moerasbos – en daarmee even terugkeert naar het Florida van vroeger. Heerlijk, zo’n oase van kunst en natuur.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
.Bij late aankomst in de Days Inn Fort Lauderdale Hollywood Airport South zei de met een accent sprekende receptioniste onder meer:”And there is FREE WHITE WINE.”
“Free white wine“, herhaal ik blij en voor alle zekerheid,” dát is gastvrij, vanaf hoe laat”?
“De hele dag”, zei ze.
“Zelfs tijdens het ontbijt?”
“Yes, ook dan.”
“En waar?”
“Hier in de hal en op de kamer.”
Ik zag in de hal inderdaad een koelkast met een magnum Californische Chardonnay. Maar op de kamer was geen fles te vinden. Ik dus naar beneden en vraag daar om een glas witte wijn. Dat wordt keurig ingeschonken. Waarop het meisje zegt:
“De prijs is vier dollar, zal ik het op de kamernota zetten?”
‘Hoezo”, vraag ik,”white wine is toch free?”
“Nee”, zegt ze,”u hebt me verkeerd begrepen, Wi-Fi is free, white wine niet.”
Toch smaakte de wijn, een Gallo Sonoma, echt lekker. En heb ik voor eens en altijd begrepen dat er niet zoiets bestaat als free white wine.
. Mark Miceli-Farrugia maakte zich er ooit zo boos over dat hij een brief schreef aan alle
ministers met als onderwerp: de twee grootste wijnproducenten van Malta hadden drieduizend ton suiker geïmporteerd. ‘Jazeker, voor de wijnbereiding; dat was net zoveel als de hele frisdrankenindustrie hier gebruikt, een schande’. Als eerste begon Mark op Malta kwaliteitswijn te maken, en hij wil af van het slechte imago dat de eilandwijnen hebben. Zijn domein heet Meridiana. Het ligt in het hart van Malta, aan de voet van de historische, op een heuvel tronende plaats Mdina.
De druivenstokken – 18 hectare – staan er op een voormalige vliegbasis van de RAF. Het oudste gebouw van Meridiana fungeerde tijdens de Tweede Wereldoorlog als radarstation. De bodem van de wijngaard, die de Engelsen van een drainagesysteem voorzagen, is sterk kalkhoudend. Alle gekozen variëteiten gedijen er uitstekend, dankzij een zorgvuldige selectie van de juiste klonen. Alleen de blauwe merlot heeft soms last van hittestress. Wind is op Malta eigenlijk altijd aanwezig, wat de temperatuur op dit zonnige eiland draaglijk houdt. Maar om de druivenplanten niet te zeer aan de bries bloot te stellen, werden hun rijen niet haaks op, maar juist in de noordwestelijke windrichting geplant. Na twee decennia buiten Malta gewoond te hebben, voornamelijk als wijnhandelaar
en -importeur, keerde Mark eind jaren ‘80 terug naar het eiland waar hij geboren was. Om daar in 1987 het wijngoed Meridiana te beginnen. Enkele jaren eerder had een gesprek met een Franse oenoloog hem op het idee geb
racht om zelf hoogwaardige Maltezer wijn te gaan produceren. Maar waar? Van welke variëteiten? En hoe alles te financieren? Na een intensief grondonderzoek werd de juiste locatie gevonden, waarna experimenten van start gingen met een tiental druivenrassen en verschillende onderstokken. Aanvankelijk was er een kapitaalsprobleem, maar dit werd werd opgelost, omdat het bekende Toscaanse wijnhuis Antinori besloot te participeren. Het definitieve planten begon in 1994, en twee jaar later verrees de kelder. Op Meridiana vindt de oogst altijd vroeg plaats, meestal al vanaf eind juli.Want op Malta schijnt de zon driehonderd dagen per jaar. De plukkers beginnen om zes uur ’s ochtends en gaan door tot een uur of tien. Daarna wordt het te warm; het kwik loopt meestal op tot ongeveer 40 graden. Plantenziekten vormen zelden probleem, maar vogels des te meer. Daartegen moet een deel van de akker met netten worden beschermd. Meridiana’s wijnen zijn op het talrijke toeristen trekkende Malta zo’n succes dat complete oogsten snel raken uitverkocht en export slechts mondjesmaat kan plaatsvinden. Vooral de rode wijnen lopen hard. Ze worden gekenmerkt door rijpe, zachte tannines. De Melquart, gecreëerd uit cabernet sauvignon en merlot, pleegt sappig fruit van bessen en zwarte vruchten te combineren met wat laurier en een hint van hout – plus soms een vleugje ziltigheid vanwege het zout in de grond en de zeewind die voortdurend over de trossen strijkt. Naast deze en andere rode wijnen (pure Cabernet Sauvignon, Merlot en Syrah) worden twee witte vervaardigd, beide Chardonnays. De fruitig
ste heet Isis en wordt getypeerd door sappig citrusfruit, een snufje specerijen en vaag iets van zout. De Mistral daarentegen wordt doorgaans sterk door hout, toast en kruidnagel gedomineerd. Momenteel heeft Meridiana geen importeur in Nederland noch België, dus moet je eigenlijk wel naar Malta om de wijnen te proeven. Best een aantrekkelijke gedachte.
VINOSTALGIE (31)
Tientallen zonneschermen flankeren Les Allées de Tourny, het hart van de wijnstad Bordeaux, in een tijd dat er meer met paarden dan met paardenkrachten werd vervoerd. Wie had toen kunnen bedenken dat onder het rechthoekige plein ooit een grote parkeergarage zou worden aangelegd.
. In streken met een getemperd klimaat gedijt pinot noir het best. Zijn favoriete grond is kalksteen, al dan niet vermengd met ijzerhoudende klei. Deze condities zijn optimaal aanwezig in de Bourgogne, waar de pinot noir waarschijnlijk al meer dan duizend jaar groeit.
Buiten de Bourgogne blijkt het niet eenvoudig om dit ras te verbouwen. Zijn cultuur geeft dikwijls allerhande problemen, reden waarom pinot noir een veel geringere verspreiding kent dan bijvoorbeeld merlot. Rode wijnen van pinot noir hebben gewoonlijk geen echt donkere kleur, want de druif heeft doorgaans vrij dunne schillen, maar wel een aantrekkelijke geur. Of zoals een wijnmaker uit de Amerikaanse staat Oregon het verwoordde: ‘Weet je hoe je een goede Pinot Noir herkent? Als jij je neus niet uit het glas wilt halen.’ Ook kenmerkend is een aimabele smaak die de wijn vanaf zijn jeugd al heel toegankelijk maakt. Zijdeachtig en fluwelig zijn veel gebruikte proeftermen
Soorten Pinot Noir
Met een ster wordt een goede tot zeer goede kwaliteit aangegeven: Argentinië*, Australië*, Chili*, Duitsland (de beste wijnen, Spätburgunders gedoopt, komen uit Ahr, Baden, Pfalz en Rheingau)*, de Franse Bourgogne (de kwaliteit van de grootste rode wijnen uit deze streek is welhaast ongeëvenaard; elders in Frankrijk is goede Pinot Noir te vinden op o.a. Corsica en in de Elzas, en men 
maakt er sympathieke rode en roséwijnen van in de Jura, Savoie en flink wat Loire-gebieden, waaronder Menetou-Salon en Sancerre)*, Italië, Nieuw-Zeeland (waar pinot noir de belangrijkste blauwe variëteit is)*, Oostenrijk*, Roemenië (waar het kwaliteitsniveau gestaag stijgt)* , Spanje*, Verenigde Staten (Pinot Noir uit Oregon, kan zich meten met Bourgogne, en ook de Californische Pinot Noir heeft tegenwoordig veel niveau)*, Zuid-Afrika*, Zwitserland (in Valais is het de belangrijkste blauwe druif)*.
Pinot Noir smaakt lekker bij
VLEES – De wijn is een goede partner voor gerechten met rundvlees (bijvoorbeeld beef Wellington,bœuf bourguignon (foto), fondue bourguignonne, ossentong, prime rib, ribeye), maar smaakt ook heel goed bij alle mogelijke schotels van kalfs- en varkensvlees.
GEVOGELTE – Coq au vin (liefst bereid met Pinot Noir), kalkoen.
WILD – Eend (tamme en wilde), fazant, hert, patrijs,ree.
VIS – Verrassend geslaagd is Pinot Noir met sterk gerookte Alaska Sokeye zalm, zoals men die serveert in bijvoorbeeld Seattle.
KAAS – Beaufort, Bel Paese, Brie,Brillat-Savarin, Camembert, Emmentaler, Gruyère, Hollandse gatenkaas, Taleggio.
Serveertip
Pinot Noir kan best wat frisser worden geserveerd dan andere rode wijnen, vooral wanneer het een relatief jonge wijn betreft. Dan komt dat zo verleidelijke rode fruit het mooist tot zijn recht.
Dit is een etiket van een Turkmeense zoette witte ‘Port’. Turkmenistan ligt aan de Kaspische Zee en grenst aan Kazachstan, Iran en Afghanistan. Het land is veertien keer groter dan Nederland en er wonen ruim vijf miljoen mensen. Men verbouwt er veel katoen en er zijn grote aardgasvoorraden. Sinds 1991 is het land onafhankelijk en wordt zeer dictatoriaal geregeerd. Aldus de achtergrondinformatie van Bert Wentzel, bertwentzel@hetnet.nl, die dit label koos uit zijn omvangrijke collectie.
[socialring]
Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.
