Met de wijnen in dit nazomerse maandmagazine kun je een smakelijke wereldreis maken. Want ze komen uit Australië, Chili, Duitsland, Frankrijk, Italië, Nederland (voor de thuisblijvers), Portugal, Spanje en Zuid-Afrika. Als gebruikelijk heb ik ze persoonlijk en zorgvuldig geselecteerd. Voorts stellen de proefprofs va Perswijn een rode toptien uit Oostenrijk voor, en daar zitten wondermooie wildwijnen bij. Mijn maandelijkse reisreportage is gewijd aan zowel kastelen als kunst in en rond Hof van Twente. Verderop vind je nog een verhaaltje over een fiasco in Chianti, een cartoonachtige tekening van Bert Witte en een ‘komisch’ wijnetiket van verzamelaar Bert Wentzel.

 

 

***

 

Codorníu Cuvée Clásico Organic Brut
Cava
In 1872, toen Catalonië nog voornamelijk zoete wijnen voortbracht, besloot Josep Raventós om als eerste in Spanje een bereiding à la Champagne toe te passen. Zeven jaar later bracht hij het resultaat van dit experiment in Barcelona op de markt: 72 kisten met mousserende wijn. Als merk had Josep de familienaam gekozen van María Anna Codorníu, met wie een voorvader ruim twee eeuwen eerder was getrouwd. De belangstelling voor Joseps bubbelwijn was groot – en bleef zo sterk groeien dat zijn zoon Manuel in 1889 een imposant keldercomplex in modernistische stijl kon bouwen, even buiten Sant Sadurní d’Anoia, in de streek die tegenwoordig Penedès heet. Inmiddels wordt het bedrijf geleid door de achttiende generatie. Een wereldtrend volgend heeft deze wijnfamilie nu ook een Cava van organische geteelde duiven uitgebracht. De Codorníu Cuvée Classico Brut Organic-Biologique werd samengesteld uit ongeveer gelijke delen macabeo, parellada en xarel.lo. Zijn smaak is pittig fris en licht gekruid, met frisse, sappige citrus en een bescheiden 11,5 procent alcohol – wat ‘m tot een perfecte aperitiefwijn maakt. Fles €7,99 bij www.ah.nl, zie ook de banner.

 

 

Weingut Schales Sauvignon Blanc 2023 – alcoholfrei
Deutschland
De frisheid van deze zacht bruisende wijnvervanger is frappant, pittig bovendien. Ook zijn fruit is fris, denk aan limoen & co. Als extraatje is een vleugje plantaardigheid present. In zijn soort is deze alcoholvrije ‘wijn’ een schuimende ster. Geen wonder dat de 2023 met 90 punten bekroond werd – als beste alcoholvrije van de gehele selectie – door de gerenommeerde wijngids Falstaff. De producent is het ruim 240 jaar bestaande Weingut Schales, in Rheinhessen (rechts). Dit bestrijkt 60 hectare en wordt met zo weinig mogelijk ingrepen gecultiveerd door de familie Schales, waarvan Christian als keldermeester fungeert. Prijs €16,25 bij importeur www.tirebouchon.nl.

Apple Tree Flat Chardonnay 2023
New South Wales
Na diverse andere beroepen te hebben gehad werd de Peter Logan (foto) wijnbouwer, waartoe hij ook een studie oenologie had gevolgd. In 1997 stichtte hij samen met zijn vader Logan Wines in de toen nog weinig bekende Central Ranges van New South Wales. Waar Orange ligt, het naar een stadje genoemde hoogste wijngebied van heel Australië, en het iets lagere Mudgee. Ten zuidoosten waarvan, bij het dorp Apple Tree Flat, Peter een kelder met een designachtig proeflokaal bouwde. Inmiddels hebben Peters wijnen, die afkomstig zijn van zo’n 20 hectare, alleen maar lovende kritieken ontvangen. Hoe terecht dat is, bewijst de Apple Tree Flat Chardonnay 2023, een buitengewoon smakelijke, ferme wijn waarin mild, sappig, bijna zwoel fruit van perzik en andere citrusvruchten een hoofdrol speelt, omkaderd door aangename zuren, een nootje en een vleugje kruidigheid. Flesprijs €9,95 bij www.okhuysen.nl, zie ook de banner.

 

 

Château de Purcari 1827 Viorica 2023
Stefan Voda, Moldova
De grootste wijnexporteur van Moldova? Een republiek met ongeveer eenzelfde oppervlak aan wijngaarden als Bordeaux? Dat is Purcari, een historisch bedrijf dat nieuw leven werd ingeblazen door de ondernemer Victor Bostan. Hij begon daarmee door in 2003 zo’n 250 hectare te herplanten bij een bestaand château – op nog geen kilometer van de grens met Oekraïne. En elders verrees een hypermodern keldercomplex, compleet met zonnepanelen. Bij Purcari werkt men graag met inheemse druivenrassen, waaronder de witte viorica die alleen in Moldova groeit. Viorica is een curieuze kruising, want als ‘moeder’ en ’vader’ werden twee blauwe rassen gebruikt, ook weer kruisingen. Maar dit terzijde: het gaat immers om de wijn – en da’s een heel aantrekkelijke met veel karakter. In de fluwelig frisse smaak proeven we o.m. gekruide, milde gele vruchten en ander citrusfruit, terwijl de alcohol beperkt blijft tot 12,5 procent. Deze aromatische, anders-dan-andere witte wijn kost €12,95 bij www.vinify.nl, zie de banner.

De Kleine Schorre, Schouwen-D®uiveland Gris  202
Zeeland
Vanwege hun zuivere frisheid plegen de meeste wijnen van De Kleine Schorre het best te passen bij zeefruit en gebakken of gegrilde vis, maar van de Gris hebben we het meest genoten bij gerookte wilde sockeye zalm. Waarvan de markante smaak heerlijk samenging met het tikje milde, discreet kruidige, vooral door zacht wit en geel fruit getypeerde, tegelijk sappige karakter van deze Pinot Gris. Die bovendien het proberen zeer waard lijkt bij krab, kreeften kompanen. De Zeeuwse druivenakker van De Kleine Schorre ligt op kalkrijk zeezand bij het ringdorp Dreischor, en bestrijkt 14 hectare. Op www.dekleineschorre.nl kost de Gris €21.50.

 

 

Duffour Père & Fils 2023
Côtes de Gascogne
In de Gascogne, binnen het groene departement Gers, maakt de familie Duffour sinds 1982 onberispelijke wijnen, van 95 hectare. Deze creaties worden uitgebracht onder diverse merknamen. Een daarvan is Duffour Père & Fils. De daarnaar genoemde 2023 stelde eigenaar/wijnmaker Nicolas Duffour samen uit voornamelijk colombard (80 procent), met gros manseng en ugni blanc. Het is een spatzuivere blend, bleek van tint, opwekkend fris, elegant (11,5 procent alcohol) en lekker fruitig. Zo is de passievrucht van colombard duidelijk aanwezig, in gezelschap van een hintje buxus en een klein kruidje. Deze voorbeeldige voorafwijn draagt een richtprijs van €7,95. Verkooppunten via www.monnik-dranken.nl.

Lello 2023
Douro
Zéér Portugees, dat is deze witte vinho. Want hij werd samengesteld uit maar liefst vier typisch Portugese druivenrassen, códega, gouveiro, rabigato en viosinho. Wat uiteraard gebeurde door een Portugees bedrijf, Vinhos Borges (links een Borges wijngaard in het Douro dal, waar de Lello druiven groeien). Het  kwartet variëteiten heeft een elegant ferme, aangenaam frisse wijn gegeven waarvan de sappige smaak trakteert op diverse soorten zacht gekruid fruit, waaronder zelfs wat tropisch. Flesprijs €6,99 bij www.boonsmarkt.nl en www.plus.nl.

 

Banner AH_wijnbanner_538x100

 

Lomond Sauvignon Blanc 2023
Cape Agulhas
Op Kaap Agulhas, het zuidelijkste punt van Zuid-Afrika (en daarmee heel Afrika), werd in 1999 het wijngoed Lomond gesticht. Dat zijn naam dankt aan de berg Ben Lomond die het landschap domineert. De gehele bezitting, die heel natuurvriendelijk wordt beheerd, bestrijkt 1100 hectare, waarvan ongeveer 100 met druivenstokken. Het klimaat ter plekke is uitgesproken maritiem, wat frisheid brengt in de druiven – en dus ook de wijnen. Toch smaakt de Lomond Sauvignon Blanc 2023 niet streng zuur, maar juist fris sappig, en zelfs vrij vol, met een verleidelijk dosis wit en geel fruit, plus een vleugje mineraligheid. Wat ‘m baie goed doet zijn bij lekkerbekjes en dat soort visgerechten. Richtprijs €13,95 à €14,95; verkooppunten via www.cordier-wines.nl.

 

Natureo Chardonnay 2022 – alcoholvrij
Spain
Na jaren van experimenteren bracht het Catalaanse wijnhuis Torres een alcoholvrije wijn op de markt. Het was Spanje’s allereerste, en hij kreeg de naam Natureo. Na een Muscat en een mousserende versie werd dit jaar een Chardonnay uitgebracht. Ook deze werd alcoholvrij gemaakt via de zogeheten spinning cone methode waarbij de wijn wordt gecentrifugeerd en als het ware gestoomd. Het is een heel natuurlijk, puur fysiek proces waarbij het toevoegen van smaakstoffen vermeden wordt. Welnu, de Natureo Chardonnay verdient een compliment. Zijn smaak is echt fris, wat gecompenseerd wordt door een hele lichte zoetheid, en het duidelijk aanwezige fruit is dat van citrus plus een hint van exotische vruchten. Bij www.gall.nl (zie de banner, ook voor aanbiedingen) kost een fles €8,39.

 

Banner_februari_GrandSud

 

Porzelt Riesling “Buntsandstein” 2021
Pfalz
Dat een goede Duitse Riesling makkelijk enkele jaren kan rijpen, wordt weer eens aangetoond door deze versie uit 2021. Want in de elegante wijn zijn naast de onvermijdelijke rijpe tonen ook frisse zuren nog duidelijk present, alsmede een bijna mineralige opwekkendheid en fris citrusfruit zoals van citroen en limoen. Hulde dus voor Andreas en Anne Porzelt, wiens door bossen omgeven wijngoed 21 hectare bestrijkt – die geheel duurzaam worden bewerkt. Op het bij Klingenmünster (Pfalz) gelegen domein staan de druivenstokken op allerlei soorten grond. Vandaar dat Andreas stelt ‘elk perceel brengt zijn eigen boodschap’. Voornoemde Riesling komt van bonte zandsteen, en is voor €19,30 te koop bij www.artisanwines.nl.

Tenuta Sallier de la Tour Grillo 2023
Sicilia
Aan de westkant van Sicilië heeft de familie Tasca d’Almerita sinds 1830 een groot landgoed. Dit heet Tenuta Sallier de la Tour en bestrijkt 500 hectare, waarvan ongeveer 350 met druivenstokken. Een van de rassen die daar uitstekend gedijen, mede dankzij een slim irrigatiesysteem, is grillo. Deze typisch Siciliaanse variëteit werd laat in de 19e eeuw gecreëerd door catarratto te kruisen met een muskaatsoort, en diende heel lang als basis voor zoete Marsala. Maar vandaag de dag maakt men er voornamelijk droge witte wijnen van. De Grillo van Tenuta Sallier de la Tour smaakt kruidig, fris, ferm en sappig, en offreert fruit van voornamelijk frisse citrus. Wat deze Grillo een grande amico maakt van gebakken en, jazeker, gegrilde vis met citroensap. Fles €12,95 à €13,60. Een van de aanbieders is www.perfectewijn.nl. Meer adressen via www.vinites.com.

 

 

Trimbach Riesling 202
Alsace
 In de Elzas staat Trimbach voor kwaliteit – en dat al sinds 1626. Deze hoogbejaarde, maar nog springlevende familiefirma is gevestigd in het schilderachtige Ribeauvillé en geniet wereldwijd respect voor zijn zuivere droge witte wijnen, Rieslings voorop.  Die van 2022 is een heel kenmerkende. Namelijk zeer zuiver, nog flink fris, elegant en ferm tegelijk, voorzien van fris wit plus citrus fruit. Super bij o.m. fris aangemaakte salades, zuurkoolschotels en alle mogelijke visgerechten. Te koop voor €19,95 à  €21,95. Adressen via internet en importeur www.walravensax.nl.

Vecchia Torre Vermentino 2023
Salento
Diep in het Italiaanse zuiden, binnen Puglia, kan de coöperatie Vecchia Torre beschouwd worden als een stuwende kracht. Op knappe wijze weet dit bedrijf kwaliteit te combineren met kwantiteit, o.m. door zeer eigentijdse technieken en keldermaterieel te gebruiken. Het verwerkt druiven van een imposante 1500 hectare die behoren  aan 1240 leden. Bij mootjes gerookte zalm en rijst met groente en groene kruiden was de Vecchia Torre Vermentino 2023 een schot in de roos. De geurige bianco trakteerde via zijn elegant ferme smaak (12,5 procent alcohol) op een sappige mix van specerijen en zowel frissig als mild, geel citrusfruit, met nog een vleugje tropisch. Bij www.josbeeres.nl (zie de banner) kost een losse fles van deze smakelijke Salento €9,80.

 

 

Galeone Pinot Grigio Blush 2023
Lazio
Hij werd gebotteld in Castellina del Chianti, maar zijn druiven groeiden in het zuidelijker gewenst Lazio, dichter bij Rome. Omdat pinot grigio ofwel pinot gris van nature enigszins getinte, blauwgrijze druiven heeft – vandaar zijn naam – is het makkelijk mogelijk om er ook rosés van te maken. Namelijk door de kleur gevende schillen een tijdje in contact te laten met de gistende most. Voor de Galeone Blush heeft dat een blekig roze-oranje, sappige wijn gegeven die een echt frisse smaak heeft waarvan het fruit neigt naar bessen.  Ondanks zijn sjieke ribbelfles doet de prijs van deze Blush niet blozen, want die bedraagt €5,99. Bij www.dirckiii.nl, zie de banner.

Nero Oro 202
Terre Siciliane
Het vijftien jaar geleden in Trento (Zuid-Tirol) gestichte, zeer marktgerichte bedrijf The Wine People  produceert op duurzame wijze wijnen in allerlei Italiaanse regio’s. Van het verre Sicilië komt een sympathieke rosé, vervaardigd van nerello mascalese, een ooit bijna verdwenen regionale blauwe druif die o.m. gebruikt wordt voor hoogwaardige Etna wijnen. Voor de Nero Oro rosé liet men de kleur gevende schilletje heel kort, drie uur slechts, weken met het druivensap. Zo kort dat de wijn een echt bleke tint heeft en vanwege zijn echt frisse, licht kruidige, sappige citrusfruit qua karakter nauwelijks van een witte wijn te onderscheiden is. Maar plezierig smaakt hij zeker. Fles €5,99 bij www.jumbo.com.

 

 

Nore Grenache 2023
Pays d’Oc
Deze Zuid-Franse wijn is een creatie van Pascal Gianesini (links), wijnmaker in de Languedoc. Waar hij niet alleen Château Jouclary bezit, in de Cabardès, maar  ook druiven verwerkt van hellende percelen langs de Pic de Nore, de hoogste berg (1211 meter) van het Montagne Noire. Het is daar dat de grenache groeit voor de Nore Grenache rosé. Waarvan de jaargang 2023 niet alleen heel sappig is, vrij stevig en mondvullend, maar ook charmeert met licht gekruid, mild rood fruit, zoals van aardbeien, wat ‘m heel aimabel maakt. Bij www.heerenvanheusden.nl (zie de banner) kost een fles €7,25.

 

Château Cantemerle 2023 – intekenwijn
Haut-Médoc
Tijdens het opstellen van de beroemde Bordeaux classificatie werd Château Cantemerle er nog net aan toegevoegd, met hand geschreven woorden onderaan de cinquièmes crus. Het was de hekkensluiter van dit klassement – althans qua plaats, maar niet qua prestige. Want Cantemerle werd van meet af aan hoger gewaardeerd dan die van heel wat hoger geplaatste châteaus in de lijst. Ook vandaag de dag levert het château aantrekkelijke, elegante wijnen die hun status als vijfde cru volledig ontstijgen.  De – nog op vat liggende en later te bottelen – 2023 is daar een overtuigend voorbeeld van. Directrice Laure Canu stelt terecht daar haar Haut-Médoc in zijn jeugd al charmeert, maar toch een aanzienlijk rijpingspotentieel heeft. Wat mij opviel bij het proeven van de jongste jaargang (een fustmonster) was hoe levendig, fris en sappig de wijn zich presenteerde, terwijl hij tegelijk flink wat dimensie bood met schakeringen van bessen, zwarte vruchten, donkere aroma’s en wat beschaafd kruidig hout. Je kunt er eigenlijk nu al van genieten. Wat ik na het proeven ook gedaan heb, bij gebakken eendenborst. Overigens wordt er door de eigenaar van Cantemerle (al ruim veertig jaar een Franse verzekeringsgroep) permanent geïnvesteerd. Zo bracht men de omvang van de wijngaard terug tot de indrukwekkende 90 hectare van 1855, en werd de druivenaanplant weer heel klassiek. De 2023 heeft dus als samenstelling 75 procent cabernet sauvignon, 15 merlot, 6 cabernet franc en 4 petit verdot. Voorintekenen zou deze maand nog mogelijk moeten zijn bij www.colaris.nl, voor €23,95 per fles.

 

 

Domaine de la Madone, Beaujolais Le Perréon 2022
Beaujolais Villages
Het klopt allemaal op het in Le Perréon gesitueerde, 19 hectare omvattende  Domaine de la Madone in de Beaujolais: veel hellende percelen, deels graniethoudende grond, stokoude stokken, milieuvriendelijke bewerking, een strikte kwaliteitspolitiek en een gedreven eigenaar, Bruno Bererd. Diens Le Perréon 2022 is dan ook een voorbeeldige Beaujolais Villages, nog vitaal (maar ‘m wel goed koelen), zwoel fruitig (zwarte vruchten vooral), vlezig, zacht fris en loepzuiver. Reken op €12,70 à €13,20 per fles. Verkoopinfo via www.heisterkamp.com.

Grand Sud Merlot 2023 (liter)
Pays d’Oc
Wat prijsprestatie betreft behoren de Zuid-Franse liters van Grand Sud tot de sterkste die ik ken, en dat al jaren. Het wijnbedrijf achter dit merk is de nummer één familiefirma van Frankrijk,  Les Grands Chais de France. Hoe goed, hoe betrouwbaar de Grand Sud wijnen zijn, wordt weer eens bewezen door de jongste rode Merlot, die van 2023. In deze echt smakelijke wijn is sappig, mild zwart fruit, waaronder dat van bramen, volop aanwezig, terwijl ook wat voor Merlot zo kenmerkende laurier waarneembaar is. Fris, of eigenlijk gekoeld, vonden wij ‘m het lekkerst. Voor een vrij sjiek gedecoreerde literfles Grand Sud betaal je meestal slechts €5,99. Ik kocht ‘m in eigen dorp bij Plus, maar Grand Sud wordt in principe ook gevoerd door o.m. Boon’s Markt, Coop, Hoogvliet, Jan Linders, Jumbo, Poiesz en Vomar.

 

 

J. Hofstätter Lagrein 202
Südtirol Alto Adige
In Tramin (Zuid-Tirol) waar hij een klein restaurant dreef, besloot Joseph Hofstätter om een eigen wijngoed te beginnen. Het jaar was 1907. Opeenvolgende generaties nazaten hebben het Hofstätter domein, waarbij een klein hoekig torentje verrees, vervolgens stapsgewijs uitgebreid en bij herhaling gemoderniseerd. Het bestrijkt nu zo’n 50 hectare, en is daarmee een van de grootste familie bezittingen binnen het gewest. De huidige, dynamische eigenaar is Martin Foradori Hofstätter – en hij werkt graag met regionale druivenrassen. Zoals de blauwe lagrein, een streekdruif die al in de 14e eeuw wordt genoemd en die momenteel groeit op nog geen 9 procent van het wijngaard oppervlak  Men vermoedt dat lagrein verwant is aan in elk geval twee kwaliteitsdruiven, zowel pinot noir als syrah. De Hofstätter versie uit 2022 komt van steile hellingen en biedt een en al verleiding, via een soepele, zacht frisse, licht kruidige smaak de gedomineerd wordt door mild zwart fruit en een vriendelijke, bescheiden kruidigheid, terwijl teven wat laurier waarneembaar is. Deze fris te serveren Lagrein kost €23,95 bij o.a. www.bosmanwijnkopers.nl.

Montes Alpha Black Special Cuvée Carmenère 2022
Colchagua Valley
 De immer energieke Aurelio Montes, een van Chili’s beste wijnmakers, is de vader van de Montes Alpha lijn. Die geboren, gemaakt en gerijpt wordt in de Colchagua Vallei, waar Viña Montes een spectaculair, deels ondergronds keldercomplex bouwde, gedoopt Apalta. Een ster tussen de Alpha sterren is de Special Cuvée Carmenère. Deze wondermooie wildwijn onderging een lagering van zestien maanden in vaten van Frans eikenhout, en bevat kleine percentages van merlot en cabernet franc. Zijn smaak is zowel krachtig als complex, met zwoelig zwart fruit, waaronder dat van rijpe bessen, donkere aroma’s, zoals de van drop, een beschaafde kruidigheid en heel licht rokerige roostertonen. Adviesprijs €19,95, adressen via www.dgswijn.nl.

 

 

Señorío de Castiberri 2022 ‘joven’
Navarra
Vijftig jaar geleden werd in Masaveu Family Wines gesticht, een dynamische, duurzaam werkende groep die inmiddels bezittingen heeft een handvol Noord-Spaanse streken. En daarvan is Navarra. Waar, in het om zijn imposante kasteel (foto) bekende wijndorp Olite de merkwijn Señorío de Castiberri wordt gemaakt, een blend van tempranillo en garnacha. Fris geserveerd smaakte de jaargang 2022 op zijn plezierigst. Naar zowel rijp besfruit, naar zwarte vruchten en naar laurier. Terwijl deze gespierde, uitgesproken sappige wijn op discrete wijze tevens milde elementen bevat, zoals van karamel en chocolade. Laten ze het in Spanje maar niet horen: wij genoten ervan bij lasagne. Adviesprijs €7,70, verkooppunten via www.kwastwijnkopers.nl.

 

 

 HET BESTE ROOD
UIT BURGENLAND

Dat Oostenrijk niet alleen heerlijke witte wijnen voorbrengt, met voorop Grüner Veltliner, maar ook hoogwaardige rode, werd overtuigend aangetoond op een grote keuring van de Perswijn proefprofs. Vooral wijnen van blaufränkisch (de grote specialiteit van Burgenland waar zelfs een Blaufränkischland bestaat) en de eigen Oostenrijkse variëteit zweigelt imponeerden. Hier is een selectie van de beste rode uit Burgenland, jaargangen 2021 en 2022.  Het panel proefde uit Versatile glazen van Grassl Glass. Alle beschreven wijnen ontvingen ten minste vier sterren van een mogelijke vijf. De foto’s zijn van respectievelijk Wine Austria/WSNA en Wine Austria/Robert Herbst.

Nittnaus, Pinot Noir Selection 2022
GEUR zacht, zwoel, rozenbottel, open
SMAAK kruidig en stevig, gerijpt
www.coenecoop.com, richtprijs €10 à €12,50

Pasler, Blaufränkisch Ried Joiser Hoflagen 2022
GEUR intens, zwoel, pruimen, kersen, breed
SMAAK zacht, sappig, stevig, goede tannine
www.reblaus.nl, €15 à €20

Sepp Moser, Zweigelt 2022
GEUR confiture, zwoel, kersen, fijn, open
SMAAK fruitig, elegant, fijne zuren, bittertje na
www.lesgenereux.nl, €12,60

Thomas Straka, Blaufränkisch Amphore 2021, Eisenberg
GEUR zwoel, kruidig, peperig, kersen, fijn
SMAAK sap, milde zuren en tannine, elegant
www.ariszetal.nl, €19,70

Weingut Leberl, Blaufränkisch Ried Reisbühel 2021
GEUR ingetogen, zwart fruit, kersen, pruimen, vanille
SMAAK stevig, sappig, mooie tannine, opwekkend
www.reblaus.nl, richtprijs vanaf €13

Weingut Leberl, Peccatum 2021
GEUR rokerig, zwoel, cassis, vanille, verleiding
SMAAK zacht en tegelijk krachtig, tannine, zuren, diepgang
www.reblaus.nl, richtprijs vanaf €27,50

Wellanschitz, Blaufränkisch Classic/Klassisch 2022
GEUR zoet fruit, kersen en bosbessen, bramen, kaneel
SMAAK sappig, ongecompliceerd, fijn fruitig
www.colaris.nl, €12,50

Wellanschitz, Schiefer & Lehm Central Blaufränkisch 2021
GEUR heerlijk fruit, kersen en bosbessen, bramen
SMAAK puur, fijne zuren, lichte tannine
www.colaris.nl, €16,95

Weninger, Hochäcker Blaufränkisch 2021
GEUR heerlijk fruit, kersen en bramen, open, zwoel
SMAAK puur, lichte tannine, mooie zuren
www.anfors-imperial.com, €19,50

Umathum, Zweigelt 2021
GEUR krachtig, zwoel en peperig, fijn kersenfruit
SMAAK sappig, mooie diepgang, rijp, lengte
www.anfors-imperial.com, €18,95

Geïnteresseerd in Perswijn magazine? Klik hier als je een abonnement wilt https://perswijn.nl/abonnement/

***

***




KASTELEN & KUNST
in
HOF VAN TWENTE

In het zuidwesten van Twente ligt een van Overijssels grootste gemeenten, Hof van Twente. Deze bestrijkt meer dan 215 vierkante kilometer – en er is van alles te zien. Vooral in en rond Diepenheim, een dorp met pakweg 2700 inwoners dat omgeven wordt door allerlei landerijen en vier landgoederen met kasteelachtige huizen, plus nog eens drie van het nabije Markelo. Waaronder Kasteel Weldam dat gelegen is langs de beboste weg tussen Diepenheim en Markelo. Alleen al de lange, brede bomenlaan waar uitsluitend wandelaars en fietsers mogen komen, met aan het begin ervan een parkeerplaats, is de rit waard. Na een paar honderd meter verschijnt het eigenlijke kasteel, dat beschouwd wordt als een van ’s lands mooiste historische buitenplaatsen. Vanaf halverwege de 17e eeuw werd het bij herhaling verbouwd en vergroot. Zijn huidige vorm kreeg het in 1879. Het kasteel heeft een voorgevel in Italiaanse renaissance stijl (met een middendeel van Bentheimer zandsteen) en twee vooruitspringende zijvleugels, terwijl bij het voorplein een imposant toegangshek werd geplaatst. Weldam wordt bewoond door een jonge gravin en haar echtgenoot, en kan niet worden bezocht. Maar het omliggende terrein van ontzagwekkende omvang (meer dan 1700 hectare) is grotendeels wel toegankelijk, zoals deze maand nog (tegen een kleine vergoeding te betalen aan een tuinman) de siertuinen, op werkdagen van 9 tot 16 uur. Het is gewoon feest om daar te lopen. De tuin en het grote park daaromheen werden in neobarokke vorm ontworpen door de Franse tuinarchitect Edouard André die ook de weilanden en de bossen met prachtige doorkijken wist te benutten. Zo verscheen voor het kasteel een verzonken gazon, en links van het gebouw een veld het geschoren buxushaagjes, in het verlengde waarvan een doolhof van tujaheggen werd aangelegd. Verderop, achter het kasteel, vind je een grote door stutten ondersteunde pinus cembra (Midden-Europese pijnboom). Deze boom dateert uit 1840, dus van vóór de aanleg van de huidige tuin. Verderop strekken zich enkele lang gerekte, door groen geboomte omgeven vijvers uit, met aan het eind een wit standbeeld (foto helemaal boven). Andere monumentale tuinornamenten zijn eveneens te zien, alsmede een stijlvolle, rechthoekige rozentuin. Je zou zweren bij een lustslot in Frankrijk te zijn, of op een groot landgoed in Engeland.
En dan is er stedeke Diepenheim, het kleinste stadje van Twente – en zeer kunstgericht. Enkele pleintjes en straten werden versierd met eigentijdse sculpturen, er bevinden zich enkele galerieën, tijdens twee weekends in april vindt het Kunstmoment plaats (een expositie van tientallen beeldende kunstenaars) en er werden negen kunstenaars tuinen aangelegd. Last but least kwam dankzij de Kunstvereniging Diepenheim het Drawing Centre tot stand, een eigentijds vormgegeven complex waar zeer eigentijdse, veelal experimentele kunst wordt geëxposeerd en ook activiteiten plaatsvinden (net als in een dependance even verderop). Met een Museumkaart heb je vrij toegang tot het Centre, en dus ook de daar geëxposeerde tentoonstellingen. Die bestaan uit ‘vernieuwende vormen en toepassingen van tekenkunst’. Elders langs de Grotestraat kan meer moderne kunst, zowel schilderijen als sculpturen, worden bekeken in Galerie ÀlaFran (open vrijdag tot en met zondag van 12 tot 17 uur). Met vlak daarbij Diepenheims oudste huisje, het lage, zogeheten Plumershuuske, een voormalig daglonerswoninkje dat tegenwoordig een koffie, thee en meer winkel is, en een caféterras achter heeft (links). Rond 1850 werd het gebouwd voor 600 gulden door ene Hermannus Plumers. Er pal naast liggen de ijssalon en het café-restaurant van de zo toepasselijk gedoopte zaak Uit de Kunst. Ook elders van de Grotestraat zijn fraaie panden te zien. Aan het eind van de Grotestraat bevindt zich het stadsplein,waar het lekker lunchen is bij Irma’s Food, Drinks & Friends dat over een ruim terras beschikt. Diverse lunchgerechten zijn naar kunstenaars genoemd,waaronder Mondriaan, Monet en Van Gogh. Die vegetarische soep en tosti met die laatste naam smaakten uitstekend (€10,75).
Tijdens ons Twentse toertje hadden we nog tijd voor één ander bezoek. Wikkend en wegend  werd dat Kasteel Warmelo. Waar we vanuit Diepenheim in pakweg vijf minuten waren. Het heeft een lange historie, aangezien Warmelo al vroeg in de 14e eeuw wordt genoemd. Er bestaat ook een indirecte band met Oranje, want prinses Armgard zur Lippe Biesterfeld, de moeder van prins Bernhard, heeft er zestien jaar gewoond. De huidige eigenaresse, al dertig jaar, is Annemarie Avenarius. Wiens vader het landgoed twee decennia eerder verwierf. Annemarie en haar medewerkers zijn intensief bezig geweest om het park van Warmelo te renoveren, te verfraaien en zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor bezoekers. Dit gebeurde onder meer door een jaarlijks wisselende expositie van grote zandsculpturen op allerlei plekken in het park te plaatsen. Momenteel, tot 6 oktober, is de tentoonstelling gewijd aan de tekeningen van Rien Poortvliet. Je ziet dus veel kabouters, gnomen, dieren en boeren. De bijna dertig werken werden knap gecreëerd door kunstenaars uit Amerika, Ierland, Italië, Letland, Nederland en Polen. Ze gebruikten niet minder dan tweeduizend kubieke meter zand. Terecht trekken hun sculpturen veel bekijks. Wie een toegangskaart koopt, kan tevens genieten van de prachtige Engelse tuin, van de grote slotvijver, van de grachten met hun vaak rijke begroeiing, van bossages, van een beschaduwde bomenlaan, van een geometrisch aangelegde tuin in Franse stijl, van een pinetum met diverse soorten naaldbomen, van een buitenvolière en van nog veel meer. Vaak loop je over slingerende paden, soms over grasveld. Aan de zuidzijde van het landhuis kreeg het park zijn huidige vorm eind jaren twintig van de vorige eeuw. Het eigenlijke kasteel kan niet worden bezocht, maar ervoor, bij het koetshuis, ligt een café met terrassen waar na de meestal lange wandeling een ontspannend drankje en hapje kunnen worden genuttigd. Wie nog niet uitgelopen of -gefietst is. kan rond het park het landschapsschoon van Twente in volle glorie ondergaan, want het gehele landgoed bestrijkt maar liefst 80 hectare.
Het moge duidelijk zijn: alleen al vanwege de kastelen en de kunst maken wij Hof van Twente graag het hof.

 

***

 


SCHILDERIJ VAN DE MAAND
Tijdens het maken van bovenstaande reisreportage heb ik veel gefotografeerd – en sommige van de beelden inspireerden tot geschilderde impressies. Zo zag ik in het prachtige park van kasteel Warmelo een gracht vol spiegelingen, en met op een van de oevers een groepje door de zon beschenen hortensia’s. Meer details over Aan de gracht van kasteel Warmelo, Twente vind je bij Landschappen op www.vinpressionist.com.

 

 

MEMORIES ARE MADE OF THIS (6)

In de vijftig jaar dat ik als fulltime wijnschrijver actief ben geweest, heb ik in kleine ringband boekjes van alles genoteerd. Streekimpressies, gesprekken met producenten, wijnproefnotities, mooie maaltijden en alle mogelijke voorvallen. Een aantal van deze herinneringen deel ik graag in dit maandmagazine.

FIASCO IN CHIANTI

Het was een heel avontuur, de reis naar Chianti tijdens mijn eerste jaar als fulltime wijnschrijver, exact een halve eeuw geleden. Eerst vliegen naar Milaan, dan naar het treinstation met de taxi (de chauffeur probeerde een geldwisseltruc) en vanuit dit chaotische complex met de rapido (aan boord was lunchen wat de pot schaft, zo meldde de stuurse ober) naar Florence. Om daar te worden opgevangen door een vertegenwoordiger van het in 1877 gestichte wijnhuis Ruffino.

De daarna volgende toer was een zeer instructieve. Ik leerde van alles over het produceren van Chianti, keek rond in rijpingskelders en gistingshallen (nog geen roestvrij staal te zien) wandelde door wijngaarden en wijndorpen (waaronder het schilderachtige Greve met zijn galerijenplein), proefde weet ik hoeveel wijnen (met als mooiste de Riserva Ducale Gold Label 1964), hoorde een gerucht over vervalsingen in België, kreeg alle details over het consortium van Chianti Classico en maakte uitvoerige maaltijden mee.

In een wijngehucht zag ik toevallig een huisvrouw die stro vlocht voor het toen nog populaire flesmodel waarmee Chianti werd geassocieerd, de fiasco. Dankzij een tolk kwam ik even met haar aan de praat. Ze vertelde tien flessen per uur af te leveren, en dat het stro speciaal geselecteerd was van moerasgrond, waarna men het zowel gesneden had als gedroogd en vervolgens met zwavel gebleekt. Aan tafel in Ristorante Otello, bij tagliatelle met zowel truffel als doperwten – en tot vreugde de Riserva Ducale 1969 – kreeg ik te horen dat de vlechtsters inmiddels verzekerd waren, sociale voorzieningen kregen, en een pensioenregeling. Wat betekende dat een lege fiasco soms net zo veel kostte, en soms meer, dan de wijn die hij bevatte.

Een jaar later, in 1975, lanceerde Ruffino een Florentijns flesmodel ter vervanging de flacon met stro. De buikflessen met het beschermde stro worden hier en daar nog wel gemaakt, ik zag ze later nog in Livorno, maar zullen door een hele generatie toch vooral worden herinnerd als kaarshouder voor thuis, of als icoon van een Italiaanse trattoria. Als pure nostalgie.

 

Banner Hamersma 538-100

FLATERS AAN TAFEL


Mijn allesbehalve serieuze paperback Flaters aan tafel verscheen ruim 35 jaar geleden bij Mondria Uitgevers. Het boekje bestond uit een verzameling blunders die bekende, minder bekende en volstrekt onbekende Nederlanders aan tafel (mee)maakten, thuis of in restaurants. De uitgave werd gegarneerd met knappe, cartoonachtige tekeningen van de briljante, internationaal bekroonde Bert Witte (1943-2012).

 Twee echtparen zitten te tafelen en wisselen, zoals dat vaak gaat, eetervaringen uit. Waarbij een zeer slecht restaurant openhartig ter sprake komt. Zo zegt een van de mannen: ’Ik had me bij de directeur willen beklagen, maar hij was én zelf uit eten én ik had geen zin om in de rij te staan’.

In een ‘nouvelle cuisine’ restaurant waren de porties zo klein dat de ober, die vroeg hoe de gast het hoofdgerecht gevonden had, als antwoord kreeg: ‘Met een loupe’.

 

***

GLAASJES GEZONDHEID

Op de grote vinologen dag eerder deze maand vond onder leiding van Cees van Casteren een paneldiscussie plaats met Robert Joseph en Jancis Robertson. Daarin kwam o.a. ter sprake: moet de wijnwereld een eigen beleid voeren tegen de internationale anti-alcohol lobby die alle alcohol over één kam scheert? Robert Joseph is daartegen, acht dat kansloos, maar dat ben ik niet met hem eens. Want in tegenstelling tot andere alcoholica heeft wijn, met name rode, heilzame eigenschappen – en da’s wetenschappelijk bewezen.

Ik herhaal dus nog eens enkele ‘historische’ feiten.

* Wie in Engeland met hartklachten werd opgenomen in een ziekenhuis, bofte als hij in het verzorgingsgebied van Swindon woonde. Wat daar schreef het regionale Great Western Hospital rode wijn voor aan zijn hartpatiënten, een paar glazen per dag. En dat was geen willekeurige slobberwijn, maar de uit Chili afkomstige Montes Alpha Cabernet Sauvignon. Dit gebeurde op initiatief van cardioloog William McCrea, die via onderzoek ontdekte dat rode wijn de overlevenden van een eerste hartaanval beschermt tegen een tweede. Een andere studie had aangetoond dat juist Chileense Cabernet Sauvignon veel van de beschermde stoffen bezit.

* De maatregel van het Britse ziekenhuis was een logische praktijktoepassing van wat inmiddels onomstotelijk vaststaat: wijn, mits met mate genoten, is gezond. Het vergiste druivensap blijkt allerlei elementen te bevatten die andere alcoholhoudende dranken niet hebben. Daartoe behoren in de eerste plaats fenolen. Deze zijn vooral in rode wijn present, omdat bij de bereiding daarvan de schillen altijd mee gisten; witte wijn daarentegen wordt gewoonlijk van alleen de most gemaakt. Een glas rood bevat doorgaans 200 milligram fenolen, een glas wit ongeveer 40 milligram. Er zijn volop aanwijzingen dat fenolen (met name flavonoïden) de schadelijk geachte oxidatie van LDL (‘slechte’ cholesterol, een belangrijke risicofactor voor coronaire hartziekten) kunnen tegengaan.

* Wetenschappers van de Queen Mary University in Londen vonden bovendien dat alleen rode wijn organische stoffen bevat die de aanmaak verhinderen van een bepaald eiwit (endotheline-1), dat de bloedvaten vernauwt en aderverkalking bevordert.

* Deze gunstige eigenschappen verklaren waarschijnlijk ook de uitkomst van een groot Deens bevolkingsonderzoek, waarbij 13.285 mannen en vrouwen tussen de dertig en zeventig jaar gedurende ruim tien jaar werden gevolgd. In deze periode werden sterfte in het algemeen en sterfte aan hart- en vaatziekten gerelateerd aan onder meer het soort drankgebruik (wijn, bier of gedistilleerd). Daarbij bleek dat bij degenen die dagelijks wijn dronken de kans op sterfte, ook als gevolg van hart- en vaatziekten, 50 tot 60% lager was dan bij personen die geen wijn gebruikten. In een nog grotere tienjarige studie, onder 25.000 Denen, bleken de wijndrinkers opnieuw de minst kwetsbare te zijn. Commentaar van onderzoeker Morten Gronbaek: ’De Denen drinken 30 procent meer wijn dan twintig jaar geleden, en onze hartziekten zijn met 30 procent gedaald.’

* Een andere studie, in Milaan, toonde aan dat de niet-alcohol componenten van wijn verantwoordelijk zijn voor de gunstig geachte toename van meervoudig onverzadigde vetzuren, waardoor bloedplaatjes minder snel samenklonteren.

* Maar wijn beschermt niet alleen tegen hart- en vaatziekten, ook tegen flink wat andere kwalen. Wetenschappers van Harvard School of Public Health stellen dat het drinken van rode wijn de kans op verkoudheid vermindert. Proefpersonen die een glas rode wijn per dag nuttigden kregen 23 procent minder verkoudheden, en zij die twee of meer glazen tot zich namen zelfs 44 procent minder.

* Voorts blijkt wijnconsumptie de kans te verkleinen op macula degeneratie, een oogaandoening die vooral op latere leeftijd kan ontstaan. Wetenschappers van de American Geriatrics Society onderzochten ruim drieduizend mannen en vrouwen van 45 tot 75 jaar.

* Er zijn bovendien aanwijzingen dat het drinken wijn in zekere mate beschermt tegen dementie en de ziekte van Alzheimer. Dit blijkt uit een Frans onderzoek onder circa 3800 personen van boven de 65 in de regio rond Bordeaux, gedurende drie jaar.

* Voorts zijn er indicaties dat wijn zou kunnen beschermen tegen bepaalde vormen van kanker, waaronder huidkanker, tegen de vorming van nierstenen, tegen botontkalking en tegen maagzweren.

Kortom, er zit veel waarheid in wat Wilhelm Busch schreef: ’Rode wijn is voor oude knapen een van de beste gaven.’

P.S. Treffend is ook het tendentieuze, anti-alle-alcohol artikel dat op 21 september in dagblad Trouw verscheen, met als kopregel ‘Alcohol veroorzaakt borst- en darmkanker’: moet dat nu op uw mooie Chablis staan? Het zoveelste verhaal dat volledig voorbij gaat aan de wetenschappelijk bewezen, heilzame eigenschappen die met name rode wijn van nature heeft, uiteraard mits met mate genoten.

***

Tussen 1952 en 1965 werden vijf zwart/witte films uitgebracht met in de hoofdrollen de grote Franse acteur Fernandel (1903-1971) als de dorpspastoor Don Camillo, en de Italiaanse acteur Gino Cervi als de communistische burgemeester Peppone. In prachtige beelden van het dorpsleven in Midden-Italië kregen de twee hoofdrolspelers het regelmatig met elkaar aan de stok. Aldus de toelichting van de grote verzamelaar Bert Wentzel (jokebertwentzel@gmail.com) die dit ‘komische’ etiket selecteerde uit zijn wereldomvattende collectie.

 

 

 

 

 

 

 

 

Disclaimer. Alle afgebeelde foto’s op deze website in dit maandmagazine zijn afkomstig van de auteur zelf of werden rechtenvrij c.q. met toestemming verkregen van wijnproducenten, wijnorganisaties, wijnhandelaren, promotiebureaus, streek- en landenorganisaties, toeristenbureaus en andere betrokkenen.